«статистика» фанидан якуний назорат ишини бажариш тартиби

«СТАТИСТИКА» ФАНИДАН


ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИ
ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

1. 
   Якуний назорат ишнинг бошида вариант номерини кўрсатиш.
   
2. 
   Берилган масалани ечишдан олдин унинг шартларини келтириш.
   
3. 
   Масалаларни формулалар, кенгайтирилган ҳисоб-китоблар, қисқача тушунча ва изоҳлар асосида бажариш.
   
4. 
   Нисбий кўрсаткичларга тааллуқли ҳисоб-китобларни 0,001, фоизларда келтирилган кўрсаткичларни эса 0,1 аниқликда бажариш.
   
5. 
   Якуний назоратни тартиб билан тузатишларсиз бажариш.
   
6. 
   Якуний назоратнинг охирида фойдаланилган адабиётлар рўйхатини келтириш.
   

1-ВАРИАНТ
1-масала. Хусусий саноат корхоналари орасида олиб борилган 10 %ли танлама кузатиш (тасодифий такрорланмайдиган усул) натижасида қуйидаги маълумотлар олинган:

Корхоналарнинг т/р	Асосий ишлаб чиқариш фондларининг ўртача йиллик қиймати, млрд. сўм.	Баланс фойда, млрд. сўм.
1	12,8	18,0
2	7,8	12,0
3	4,3	11,9
4	0,8	0,9
5	4,1	5,5
6	8,6	14,6
7	4,3	4.8
8	5,5	5,5
9	4,3	4,8
10	9,1	10,9
11	5,2	9,7
12	4,9	7 2
13	12,7	21,6
14	6.9	7,6
15	5,2	9,7
16	7,3	11,2
17	2,9	4,2
18	4,5	4,9
19	5 3	9,6
20	1,4	3,2
21	7,6	8,6
22	3,6	4,6
23	4,4	6,7
24	6,9	8,4
25	4,6	6,8

Жадвал маълумотлари асосида қуйидаги тартибда статистик таҳлилни амалга оширинг:
I. 1. Корхоналарни фойда ҳажми бўйича тенг оралиқли 4 гуруҳга ажратинг ва тақсимот қаторларини графикда акс эттиринг.
2. Фойда ҳажми асосида гуруҳланган тақсимот қаторлари бўйича ўртача арифметик миқдор, ўртача квадратик тафовут, дисперсия ва вариация коэффициентларини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
II.1. 0,954 эҳтимоллик даража билан ўртача фойда ҳажмининг чегараларини аниқланг.
2. 0,954 эҳтимоллик даража билан ишлаб чиқарилган маҳсулотининг ҳажми 5,0 млн. сўмдан ошмайдиган корхоналар салмоғи чегараларини аниқланг. Хулосалар қилинг.
III. 1. Аналитик гуруҳлаш усули ёрдамида асосий фондлар ва фойда ҳажми ўртасидаги ўзаро боғлиқлик характерини аниқланг. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда акс эттиринг. Хулосалар қилинг.
2. Асосий фондлар ва фойда ҳажми ўртасидаги корреляцион боғлиқлик зичлигини ўлчанг ва унинг мазмунини тушунтириб беринг.
3. Асосий фондлар ва фойда ҳажми ўртасидаги чизиқли боғланиш параметрларини ҳисобланг. Регрессия коэффициентининг мазмунини тушунтириб беринг.
4. Регрессиянинг эмпирик ва назарий чизиқларини графикда акс эттиринг.
2-масала. N ҳудудда жойлашган саноат корхоналари томонидан ишлаб чиқарилган товарлар қийматининг таққослама баҳолардаги қиймати қуйидаги маълумотлар асосида тавсифланади:

Йиллар	Товарларнинг таққослама баҳолардаги қиймати, млрд. сўм.
1983	536
1984	549
1985	567
1986	590
1987	617
1988	625
1989	643
1990	670
1991	684
1992	696
1993	703
1994	725
1995	770
1996	787
1997	792

N ҳудудда ишлаб чиқарилган товарлар қийматининг динамикасини қуйидаги тартибда таҳлил қилинг:
1. Динамик қатор турини аниқланг.
2. Динамика қаторининг таҳлилий кўрсаткичларини ҳисобланг: мутлоқ қўшимча ўсиш, ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари (базис ва занжирсимон), 1% қўшимча ўсишнинг мутлоқ моҳияти. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда келтиринг.
3. Динамика қатори бўйича қуйидаги ўртачаларни ҳисобланг: динамик қатор ўртчаси, ўртача йиллик ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари.
4. Товарнинг ишлаб чиқаришнинг умумий тенденциясини аниқлаш учун аналитик тексилашни амалга оширинг ва тегишли математик тенгламани танланг.
5. Динамик қаторнинг текисланган (назарий) қаторларини аниқланг ва уларни ҳақиқий маълумотлар билан биргаликда графикда акс эттиринг.
6. Аниқланган тенденция келажакда ҳам сақланиб қолади дея, фараз қилиб ишлаб чиқарилаётган товарларнинг кейинги 5 йилдаги қийматини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
3-масала. Банк мижозларининг банкларга қўйган омонатлари ҳажми бўйича гуруҳланиши тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Омонатлар ҳажми	400 гача	400-600	600-800	800-1000	1000 дан ортиқ
Мижозлар сони	101	78	98	102	112

Жадвал маълумотлари асосида:
1) вариация кўрсаткичларини ҳисобланг; 2) мода, медиана кўрсаткичларини аниқланг ва хулосалар қилинг.
4-масала. Жадвал маълумотлари асосида ҳар бир белги бўйича ўртача миқдорни ҳисобланг. Формулаларни белгилар қайд этилган ҳарфлардан фойдаланиб ёзинг. Ўртача миқдорнинг қайси тури қўлланилганлигини кўрсатиб ўтинг.

Фабрикалар	Маҳсулот ишлаб чиқариш бўйича режа топшириғи, минг сўм.	Режа бажарилиши, %	Стандарт маҳсулотлар, %	1 сорт маҳсулотлар, %	1 сўмлик маҳсулот ишлаб чиқариш харажатлари
	а	b	с	d	е
1	340	95	90	73	0,86
2	510	100	82	70	0,90
3	630	114	85,5	64	0,95

«СТАТИСТИКА» ФАНИДАН


ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИ
ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

1. 
   Якуний назорат ишнинг бошида вариант номерини кўрсатиш.
   
2. 
   Берилган масалани ечишдан олдин унинг шартларини келтириш.
   
3. 
   Масалаларни формулалар, кенгайтирилган ҳисоб-китоблар, қисқача тушунча ва изоҳлар асосида бажариш.
   
4. 
   Нисбий кўрсаткичларга тааллуқли ҳисоб-китобларни 0,001, фоизларда келтирилган кўрсаткичларни эса 0,1 аниқликда бажариш.
   
5. 
   Якуний назоратни тартиб билан тузатишларсиз бажариш.
   
6. 
   Якуний назоратнинг охирида фойдаланилган адабиётлар рўйхатини келтириш.
   

2-ВАРИАНТ


1-масала. Саноат корхоналари орасида олиб борилган 5 %ли танлама кузатиш (тасодифий такрорланмайдиган усулда) натижасида қуйидаги маълумотлар олинган:

Завод №	Ишчи меҳнатининг электрлаштирилиш даражаси, минг кВт/соат	Бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот, млн. сўм.
1	7	8,7
2	4	6,3
3	3	3,7
4	5	6,2
5	4	5,9
6	6	7,8
7	7	8,7
8	3	3,6
9	5	6,2
10	6	7,5
11	10	9,8
12	8	9,0
13	7	8,3
14	8	8,7
15	9	10,3
16	4	6,2
17	3	3,9
18	9	9,8
19	10	10,2
20	6	6,6
21	8	9,0
22	9	8,8
23	10	10,5
24	6	7,1
25	8	9,1

Жадвал маълумотлари асосида қуйидаги тартибда статистик таҳлилни амалга оширинг:
I. 1. Корхоналарни бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми бўйича тенг оралиқли 4 гуруҳга ажратинг ва тақсимот қаторларини графикда акс эттиринг.
2. Бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми асосида гуруҳланган тақсимот қаторлари бўйича арифметик миқдор, ўртача квадратик тафовут, дисперсия ва вариация коэффициентларини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
II. 1. 0.957 эҳтимоллик даража билан бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми чегараларини аниқланг.
2. 0.957 эҳтимоллик даража билан бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми 10,0 млн. сўмдан ошмайдиган корхоналар салмоғини аниқланг. Хулсалар қилинг.
III. 1. Аналитик гуруҳлаш усули ёрдамида ишчи меҳнатининг электрлаштирилиш даражаси ва бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми ўртасидаги ўзаро боғлиқлик характерини аниқланг. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда акс эттиринг. Хулосалар қилинг.
2. Ишчи меҳнатининг электрлаштирилиш даражаси ва бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми ўртасидаги корреляцион боғлиқлик зичлигини ўлчанг ва унинг мазмунини тушунтириб беринг.
3. Ишчи меҳнатининг электрлаштирилиш даражаси ва бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми ўртасидаги чизиқли боғланиш параметрларини ҳисобланг. Регрессия коэффициентининг мазмунини тушунтириб беринг.
4. Регрессиянинг эмпирик ва назарий чизиқларини графикда акс эттиринг.
2-масала. N корхона ишчилари сонининг ўзгариши тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Йиллар	Ишчилар сони, киши.
1993	746
1994	737
1985	726
1986	717
1987	738
1988	751
1989	746
1990	725
1991	693
1992	681
1993	678
1994	682
1995	597
1996	595
1997	583

N корхона ишчилари сонининг динамикасини қуйидаги тартибда таҳлил қилинг:
1. Динамик қатор турини аниқланг.
2. Динамика қаторининг таҳлилий кўрсаткичларини ҳисобланг: мутлоқ қўшимча ўсиш, ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари (базис ва занжирсимон), 1% қўшимча ўсишнинг мутлоқ моҳияти. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда келтиринг.
3. Динамика қатори бўйича қуйидаги ўртачаларни ҳисобланг: динамик қатор ўртчаси, ўртача йиллик ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари.
4. Ишчилар сонининг умумий тенденциясини аниқлаш учун аналитик тексилашни амалга оширинг ва тегишли математик тенгламани танланг.
5. Динамик қаторнинг текисланган (назарий) қаторларини аниқланг ва уларни ҳақиқий маълумотлар билан биргаликда графикда акс эттиринг.
6. Аниқланган тенденция келажакда ҳам сақланиб қолади дея фараз қилиб ишчиларнинг кейинги 5 йилдаги сонини аниқланг.
3-масала. Қуйидаги маълумотлар асосида виллаларнинг ўртача баҳосини ва вариация кўрсаткчиларини ҳисобланг. Мода ва Медина кўрсаткичларини ҳисобланг ва хулосалар қилинг.

1 кв. м. майдоннинг баҳоси, долл.	Умумий майдон, минг. кв. м.
300-700	59,4
800-1000	62,5
1500-1900	26,3
1900-2200	36,0
2400-2800	45,0

4-масала. Жадвал маълумотлари асосида ҳар бир белги бўйича ўртача миқдорни ҳисобланг. Формулаларни белгилар қайд этилган ҳарфлардан фойдаланиб ёзинг. Ўртача миқдорнинг қайси тури қўлланилганлигини кўрсатиб ўтинг.

Уйлар	Уйдаги қаватлар сони	Уйнинг жами майдони (м^2)	Уйдаги яшаш майдони, %	Ремонтталаб яшаш майдони, %	Битта қаватда яшовчиларнинг ўртача сони
а	X	у	Р	z	с
1	2	1500	70	50	40
2	3	3000	80	30	65
3	4	8000	90	20	150