Statistika fanidan glossariy

Iqtisodiy faol bo’lmagan aholi – iqtisodiy faol aholi tarkibiga kirmaydigan mehnat yoshidagi mehnatga qobiliyatli aholi.
Friktsion ishsizlar – ish qidirayotgan yoki yaqin vaqt ichida ish bilan ta’minlanishni kutayotgan kishilardir. Bunday turdagi ishsizlik ish va turar joyining o’zgarishi, o’quv yurtlarini bitirishi, mavsumiy ishlarning tugallanishi natijasida yuzaga keladi.
Strukturaviy ishsizlar – ishlab chiqarish tarkibi va texnologiyasining tubdan o’zgarishi sababli ishsiz qolgan kishilardir. Bunday ishsizlik sharoitida xodim o’z malakasini oshirish, hatto mutaxassisligini o’zgartirishga to’g’ri keladi. Bunga esa ma’lum vaqt talab etiladi. Mehnat bozoridagi muvozanatning bunday buzilishi uzoqroq davom etadi.
Davriy ishsizlik – ishlab chiqarishning pasayishi natijasida ishchi kuchiga bo’lgan talabning kamayishi oqibatida vujudga keladi.
Milliy boylik deganda ma’lum bir sanaga institutsional birliklar, ya’ni mamlakat rezidentlariga tegishli bo’lgan kapital sof qiymati tushuniladi.
Kapital sof qiymati institutsional birliklarning aktivlari (nomoliyaviy va moliyaviy) va majburiyatlari orasidagi farq kabi aniqlanadi.
Aktivlar va passivlar balansi – aniq vaqt momentiga tuziladigan va ushbu aktivlar egasining aktivlari va moliyaviy majburiyatlari (passivlari) qiymatini aks ettiradigan hisobot qaydnomasi.
Asosiy fondlar bu – mahsulot ishlab chiqarish, bozor va nobozor xizmatlar ko’rsatish uchun uzoq davr, lekin bir yildan kam bo’lmagan muddatda bir necha marotaba yoki doimo ishlatiladigan ishlab chiqarilgan aktivlardir.
Asosiy fondlarning to’liq boshlang’ich qiymati – bu asosiy fond ob’ektining korxona sotib olish xarajatlari, tashib keltirish va montaj xarajatlarini o’z ichiga oluvchi qiymatdir.
Asosiy fondlarning eskirishini hisobga olgan holda boshlang’ich qiymati (boshlang’ich qoldiq qiymat)– bu to’liq boshlang’ich qiymatidan eskirishni hisobga oluvchi amortizatsion ajratmalar chegirilgandan so’ng hosil bo’lgan qiymat.