Statistik tasniflash va guruhlash uslubiyati

5.6. Ikkilamchi guruhlash

Statistik guruhlashning yuqoridagi turlari dastlabki har bir obyektga tegishli ma’lumotlar asosida amalga oshiriladi. Shuning uchun birlamchi guruhlash deb yuritiladi. Lekin bunday birlamchi guruhlashlar bilan bir qatorda ularning natijalarini qayta ishlash yo‘li bilan tuziladigan ikkilamchi guruhlash ham mavjuddir. Bu usulga odatda birlamchi guruhlash natijalari maqsadga muvofiq bo‘lmasa, yoki ularni taqqoslash maqsadiga moslashtirish zarurati tug‘ilganda murojaat qilinadi. Ikkilamchi guruhlash ikki yo‘l bilan amalga oshiriladi.:

1. 
   birlamchi guruhlar oraliqlarini ixchamlashtirib maqsadga muvofiqlashtirish;
   
2. 
   umumiy yig‘indiga nisbatan ayrim guruhlarning salmog‘ini ixtisoslashtirish.
   

Bu usullarni quyidagi misolda ko‘rib chiqamiz. Ikki viloyat fermer ho‘jaliklari paxta hosildorligiga qarab turlicha guruhlangan bo‘lib, ularni qiyosiy o‘rganish zaruriyati tug‘ilgan.
5.5-jadval
Ikki viloyat fermer ho‘jaliklarining paxta hosildorligi bo‘yicha guruhlash natijalari

A - viloyat			B - viloyat
Hosildorlik s/ga	jamiga nisbatan %% hisobida		hosildorlik s/ga	jamiga nisbatan %% hisobida
	ho‘jalik soni	paxta maydoni		Ho‘jalik soni	paxta maydoni
20 gacha 20-22 22-24 24-26 26-28 28-30 30-32 32-35 35 va yuqori	2 11 15 22 18 9 11 7 5	1 6 9 18 17 11 15 13 10	25 gacha 25-30 30-35 35 va yuqori	28 36 28 8	14 32 38 16