Statik biokimyо



Download 1,11 Mb.
Pdf ko'rish
bet166/176
Sana24.01.2022
Hajmi1,11 Mb.
#407609
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   176
Bog'liq
umimiy va sport biokimyosidan laboratoriya mashgulotlari

Nazorat uchun savollar. 

 

1. Jismoniy yuklama davrida muskullarda qanday biokimyoviy jarayonlar yuz beradi? 



2. Jismoniy yuklamalar bajarishda organizmning kislorodga bo’lgan talabi qanday bo’ladi? 

3. Muskullar uzoq muddatli ish bajarish paytida yog’lar va uglevodlarning vazifasini 

izohlang? 

4. So‘lak reaksiyasi faolligiga turli jismoniy yuklamalar qanday ta’sir qiladi? 

5. Qon tarkibidagi glyukoza miqdoriga turli jismoniy yuklamalarning ta'sirini tushintiring? 

 

 



 

 



 

JISMONIY  YUKLAMA  BAJARGANDAN  SO‘NG  DAM  OLISH  DAVRIDA 

ORGANIZMDA SODIR BO‘LADIGAN BIOKIMYOVIY JARAYONLAR. 

 

 

Nazariy  tushuncha: 

Jismoniy  yuklamalardan  so‘ng  dam  olish  vaqtida,  biokimyoviy 

o‘za'ro  munosabatlar  bajarilgunigacha  muskul  ishi  vaqtida  sarf  qilingan  potensial  energiyaning 

tiklanishi sodir bo‘ladi. Asta-sekinlik bilan nafas va qon-tomir sistemasi funksiyasi faolligi ham 

normallashadi. 

 

Dam olish vaqtida muskul qisqarishi uchun ATF uncha ko‘p sarf bo’lmaydi, kislorodga 



bo‘lgan talabning ortishi va yuqori jadallikdagi oksidlanishli jarayonlar bir qancha vaqt saqlanib 

turadi.  Bunda  sezilarli  miqdorda  hosil  bo‘lgan  ATF  endi  turli  xildagi  biosintezlarni  energiya 

bilan ta'minlaydi. Moddalar almashinuvining katobolitik fazasi muskul faoliyati uchun xarakterli 

bo‘lib,  anobolitik  faza  bilan  almashinadi.  Bunda  jadal  boruvchi  biosintezlar  (kreatinfosfat, 

glikogen,  stukturali  va  fermentativ  oqsillar  qatori  fosfolipidlar  resintezi)  ishlash  darajasini 

tiklashni  ta'minlabgina  qolmasdan,  ularning  hosil  bo‘lishini  ham  ta'minlaydi.  Ish  vaqtida  sarf 

bo‘lgan  moddalar  tarkibida  superkompensatsiya  yuzaga  chiqadi.  Ayniqsa,  bu  moddalar 

tarkibining  sezilarli  superkompensatsiyasi  muskul  faoliyati  vaqtida  juda  yuqori  jadallikda  sarf 

bo‘ladi.  

 

Muskullarda  turli  miqdordagi  fermentlarning  va  muskul  faoliyati  hamda  faolligining 



oshishidagi  energiya  manbai  miqdorining  ko‘rinishi,  mashg‘ulotlar  davomida  sportchi 

organizmning uzoqroq muskul faoliyati jadalligiga o‘rganishi, ya'ni mashg‘ulotlar holati asosida 

yotadi. 

 

Dam  olish  davrida  ish  bajarilishi  vaqtida  vujudga  kelgan  kislorod  qarzining-dastlab 



alaktatli  (sutsiz)  (yoki  “tez”)  tugallanishi  kreatinfosfat  resintezida,  shundan  so‘ng  glikogen 

sintezi va sut kislotasi oksidlanishining ortiqcha nuqsonlari bilan bog‘liq bo‘lgan laktatli (sutli) 

(yoki  “sekin”)  tugatilishi  ro‘y  beradi.  Biroq  dam  olish  davrida  kislorod  sarfining  oshishi 

laktatsidli kislorod qarzining tugashidan keyin bir qancha vaqt saqlanadi va u dam olish davrida 

jadal  boruvchi  biosintetik  jarayonlar  (fermentlar  sintezi,  strukturali  oqsillar,  glikogen  va 

fosfolipidlar  sintezi)  bilan  bog‘liqdir.  Bu  biosintezlarning  energiya  manbai  bo‘lib,  asosiy 

navbatda  lipidlar  va  ularning  parchalanish  mahsulotlari  –  yog‘  kislotalari  va  keton  tanalar 

hisoblanadi.  Dam  olish  davrida  ular  zarur  biosintezlar  uchun  ATF  ning  aylanishini  ta'minlash 

maqsadida muntazam oksidlanadi. Qondagi yog‘ kislotalari va keton tanalarning normallashgan 

miqdori, sut kislotalar miqdoriga nisbatan sezilarli darajada keyingi o‘rinni egallaydi. 

 

64-tajriba.

 


Download 1,11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   162   163   164   165   166   167   168   169   ...   176




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish