Statik biokimyо

Mavzu: Kraxmalga doir reaktsiyalar.  

Kraxmal o’simliklar olamida keng tarqalgan polisaxariddir. U fotosintez jarayonida hosil 

bo’lib,  o’simliklar  donida,  ildizmevalarda,  tugunakmevalarda  va  boshqa  qismlarida  zahira  oziq 

sifatida to’planadi. Uning miqdori bug’doyda 75%, guruchda 80%, kartoshka tugunaklarida 12-

24%, barglarda 4% atrofida bo’ladi. 

Kraxmal  donachalari  sovuq  suvdv  erimaydi,  lekin  suv  60-80

0

  gacha  isitilsa,  ular  bo’kib 

yoriladi.  Natijada  kraxmal  kleysteri  deb  ataladigan  yopishqoq  kolloid  eritma  hosil  bo’ladi. 

Kraxmal  kimyoviy  jihatdan  sof  modda  emas,  uning  96-97  foizini  polisaxaridlardan  amiloza  va 

amilopektin  tashkil  etadi.  Shuningdek,  uning  tarkibida  mineral  moddalardan  fosfat  kislota, 

yuqori yog’ kislotalardan stearinat, palmitat va boshqalar uchraydi. 

Kraxmal  kislota  ishtirokida  asta-sekin  qizdirilsa,  dastlab  chala  gidrolizga  uchrab, 

molekulyar  massasi  bir-biridan  farq  qiladigan  qator  polisaxaridlar-dekstrinlar  hosil  qiladi. 

Kraxmal  yod  ta‘sirida  ko’k  rangga  bo’yaladi.  Agar  u  sekin-asta  gidrolizlansa,  hosil  bo’lgan 

mahsulotlar  yod  bilan  aralashtirilganda  dastlab  binafsha,  qizg’ish-binafsha,  qizil  va  nihoyat 

rangsiz bo’lib qoladi. 

 

---