256
17. Sof foyda
18. Qayta baholashdagi farqlar
19.Aktsioner kamchiligining hissasi
20. (14+15+16+17+yoki-18+19)
21.
Rezervlar
Majburiyatlar
22.
savdo schyoti
23. Boshqa
igan schyotlar
24. Foyda
majburiyatlar
25. Uzoq muddatli debtlar
26. (22+23+24+25)
27.
Muddati uzaytirilgan soliqlar
28. (20+21+26+27)
1,000
2,000,000
1,015,382
14,800
_______
3,031,182
16,450
309,563
85,480
2,960
155,450
553453
1,240
3,602,325
1,000
2,025,000
1,008,317
12,845
3,047,162
15,250
320,500
74,285
3,020
138,040
535,845
1,240
3,599,497
257
Foyda va zararlar
hisobot minimum quyidagi moddalarni
tarkibiga olishi lozim: (a) tushum; (b) operatsion faoliyat natijalari; (c)
moliyalashtirish
xarajatlar; (d) ishtirok etish metodi
hisobga
olinadigan assotsiatsiyalashgan va
korxonalarning foyda va zararlaridagi
hissasi; (e) soliqlar
xarajatlar; (f) odatdagi faoliyatidan olingan foyda yoki
zararlar; (g) favquloddagi holatlar; (h) ozchilikning hissasi; (i) hisobot davridagi
foyda yoki zararlar (1-son BHXS, 81,82).
1-son BHXSning 86-95 moddalarida
-
foyda va zararlar
hisobotda yoki
hisobotlarga beriladigan izohlarda aks
ettirilishi talab etiladigan moddalar qayd etilgan.
Kompaniyalar foyda va zararlar
gi hisobotida yoki unga berilgan
izohlarida
xarajatlarning xarakteri
yoki ularning korxona
doirasidagi
funktsiyalariga
asoslangan xarajatlar tasnifidan foydalangan holda xarajatlar
tahlilini keltirishlari lozim.
Tahlilning birinchi metodi
xarajatlarning xarakteri metodi
deb ataladi. Bu metodda
foyda va zararlar
gi hisobotda xarajatlar xarakteriga
(masalan,
depresiatsiya va amortizatsiya, materiallar xaridi, transport xarajatlari, ish xaqi,
reklama xarajatlari) va korxona ichida turli xil funktsional
taqsimlanmaydi. Bu metod uncha katta
korxonalarda
.
Xarajatlarning xarakteri metodi yordamida tasniflanishi quyidagi
mumkin:
1. Tushum X
2. Boshqa operatsion daromad X
3. Tayyor mahsulotlar va tugallanmagan
ishlab chikarish zahiralaridagi
X
4. Xom-ashyo va materiallardan foydalanish X
5. Ish xaqi X
6. Depresiatsiya va amortizatsiya xarajatlari X
7. Boshqa operatsion xarajatlar X
8. Jami operatsion xarajatlar (+yoki-3+4+5+6+7) X
9. Operatsion faoliyatdan olingan foyda (1+2-8) X
Ikkinchi metod xarajatlarning yoki
sotish tannarxi
funktsiyasi metodi deb atalib,
bunda xarajatlar ularning funktsiyasiga
, sotish tannarxi, realizatsiya va
faoliyatiga oid xarajatlarga tasniflanadi. Ushbu metod axborot
foydalanuvchilarga
axborotlarni
etishda eng sinalgan va
usul hisoblanadi. Ushbu usulda xarajatlarning tasnifi foyda va zararlar
hisobotda quyidagi
aks ettirilishi mumkin:
258
1. Tushum X
2. Sotish tannarxi (realizatsiya qilingan tovarlar tannarxi) X
3. Yalpi foyda (1 2) X
4. Boshqa operatsion daromad X
5. Realizatsiya (taqsimlash)
xarajatlar X
6.
xarajatlar X
7. Boshqa operatsion xarajatlar X
8. Operatsion faoliyatdan olingan foyda X
(3-4-5-6-7)
Ushbu metodda tuzilgan foyda va zararlar
hisobotni Reckitt & Colman
pls kompaniyasi misolida
(2.8-jadval):
Do'stlaringiz bilan baham: