Sportda matematika

Eshitish a’zosi 
Eshitish a’zosi – tashqi, o‘rta va ichki quloqdan iborat 
(rasm 2).
107
Eshituv a’zosining tuzilishi (rasm 2) 
 
Tashki quloq
 
– quloq suprasidan va ichki eshitish yulidan iborat. kulok suprasi teri bilan 
koplangan va elastik togaydan iborat. Fakat kulokning pastki bo‘limida togay to‘kimasi bo‘lmasdan 
yog to‘kimasidan iborat. tashki eshitish yo‘li bir oz kiyshik kanal bo‘lib, togayva suyak 
bo‘limlaridan iborat. Koplaydigan teri tarkibida yog va oltingugurt ishlab chikariladigan bezlar 
uchraydi. 
O‘rta quloq
– tashki quloqdan biriktiruvchi to‘kimadan tuzilgan nogora parda bilan ajralgan. 
O‘rta kulok nogora bo‘shligidan, Evstaxiy eshitish nayidan va so‘rgichsimon o‘simtaning 
bo‘shliklaridan iborat. Nogora bo‘shligida uchta eshitish suyakchalari – bolgacha sandon va o‘zangi 
joylashgan bo‘lib, bular orasida xosil bo‘lgan bo‘gimlar xisobiga suyaklar bir-biri bilan birikkan va 
xarakatchan bo‘ladi. 
Ichki quloq
– chakka suyagining toshsimon qismida joylashgan. Ichki kulokni suyakli va 
pardali labirintlar ishtirok etadi. Suyakli labirint devori shillik bo‘lib, kompakt suyak to‘kimasidan 
tuzilgan. Labirint kulok daxlizidan, uchta yarim aylana kanallardan va chiganokdan iborat. Kulok 
daxlizida suyakli labirint sferik va ellipsimon chukurliklar xosil kiladi. Eliptik chukurlik 
5
-ta teshik 
orkali yarim aylana kanallar bilan birikadi. Sferik chukurlik esa chiganok kanali bilan tutashadi. 
Yarim aylana kanallar uchta bo‘lib, ular bir-biriga nisbatan perpendikulyar joylashgan. Oldingi, 
orka va lateral yarim aylana kanallar farklanadi. Xar bir kanalning bir uchi kengayib amplituda 
xolida kulok daxliziga ochiladi. Oldingi va orka kanallarning kengaygan uchlari birikkanligi 
sababli, yarim doira kanallar 
5 
teshikli uchlar xosil kiladi. 
107