Sport psixologiyasi fanidan tayyorlangan

Flegmatik temperament asabning nisbiy harakatchanligiga, hayajonlanish va tormozlanish jarayonlariga etarlicha bosiqligi bilan xarakterlanadi. Bular – bosiq, matonatli va juda mehnatkash kishilar. Ular juda og’ir murakkab holatlarda ham bosiqligini yo’qotishmaydi. Asab faoliyati jarayonning qattiqligidan ular o’zlarini yaxshi tutadilar, darhol hayajonlanib ketmaydilar. Ular mayda narsalar bilan o’zlarini chalg’itishni xohlamaydilar shuning uchun, bir xilda kuch sarflashni talab qiluvchi davomiy va uslubiy keskinlikda harakatni bajaradilar. I.P.Pavlov bunday turdagi odamlarni chidamliligini juda yuqori deb baholagan.
Melonholik temperament vakillari o’zlarining jur’atlari etishmas-ligidan ba’zida mashq bajarishda qo’rqadilar va ma’lum vaqtgacha harakatlarni o’rgatib borish kerak.
Bunday sportchilarni shug’ullantirish uchun quyidagilarga rioya qilish kerak:
– asta-sekinlik bilan mashq bajarishni kuchaytirib borishi kerak;
– harakatlarini asta-sekinlik bilan murakkablashti-rish kerak;
– ehtiyot choralarini ko’rish va ijobiy rag’batlanti-rish kerak.
Xolerik–temperamentli sportchilar o’zlarini murakkab harakatlarni bajarishda, xavfli sharoitda tavakkal qilish jasoratiga ega. Murabbiy boshchiligida murakkab koordinatsiyali harakatlarni bajarishda yutuq-larga erishadi.
Flegmatik temperamentli sportchilar mashq baja-rishda juda sust va tashvishli. Paydo bo’lgan qiyinchilik-larni tez hal qila olmaydi hamda yangi mashqlarni baja-rishdan bosh tortadi.
Sangvinik temperamentli sportchilar murakkab mashqlarni tez bajarib, murakkab koordinatsiyali harakat-larni tez o’zlashtirib oladilar.
Tadqiqotlar natijasi shuni ko’rsatadiki, sportchilar temperamentini bilish yuqori darajadagi yutuqlarni egallashda muhim rol o’ynaydi.
A.Puni qilichbozlikning individuval turlaydi:
Birinchi gruppa – kurashchi-analitiklar, ya’ni kam kurashib, ko’proq o’zlarini himoya qiladilar. Umumiy turlariga ko’ra, ular kuchli, asab tizimi bosiq insonlar. Bular flegmatiklar va xayolparastlar turiga kiradi.