Sport mashqlarining fiziologik tasnifi

Start holatining fiziologik siljishlarning darajasi bajariladigan ishning harakteriga bog`liq bo`ladi. Ba`zi ilmiy dalillarga ko`ra start oldi holatidagi reaktsiyalar bajariladigan ishlarga xos xususiyatga ega bo`ladi. Masalan: bokschilarda katta hajmidagi ishlarni bajarish oldidan tomir urushi, qon bosimi va gaz almashinuvining ko`proq o`zgarishi, kam hajmdagi ish oldidan esa kamroq o`zgarishi aniqlangan. Start oldi holatida Yuzaga keladigan reaktsiyalar shartli reflektor mehanizmiga ega. Shuning uchun ham start oldi holatining qanday darajada o`tishi sprotchining malakasiga, o`tkaziladigan musobaqaning qanday bo`lishiga, raqiblarning malakasiga, sportchining individual xususiyatlariga, oliy asab faoliyatining tipiga va boshqa faktorga bog`liq bo`ladi.

• Start holatining fiziologik siljishlarning darajasi bajariladigan ishning harakteriga bog`liq bo`ladi. Ba`zi ilmiy dalillarga ko`ra start oldi holatidagi reaktsiyalar bajariladigan ishlarga xos xususiyatga ega bo`ladi. Masalan: bokschilarda katta hajmidagi ishlarni bajarish oldidan tomir urushi, qon bosimi va gaz almashinuvining ko`proq o`zgarishi, kam hajmdagi ish oldidan esa kamroq o`zgarishi aniqlangan. Start oldi holatida Yuzaga keladigan reaktsiyalar shartli reflektor mehanizmiga ega. Shuning uchun ham start oldi holatining qanday darajada o`tishi sprotchining malakasiga, o`tkaziladigan musobaqaning qanday bo`lishiga, raqiblarning malakasiga, sportchining individual xususiyatlariga, oliy asab faoliyatining tipiga va boshqa faktorga bog`liq bo`ladi.

. Start oldi reaktsiyasining rivojlanishiga organizmning qanday yoshdaligi ham ta`sir ko`rsatadi. Usmir yoshdagi ba`zi bir shartli reflektor funktsiyalarining start oldi holatidagi o`zgarishlari kattalardagiga qaraganda bir muncha keskin bo`lishi mumkin. Sportchilarda start oldi harakatning 3 hil shakli ko`rinishi aniqlangan:

• . Start oldi reaktsiyasining rivojlanishiga organizmning qanday yoshdaligi ham ta`sir ko`rsatadi. Usmir yoshdagi ba`zi bir shartli reflektor funktsiyalarining start oldi holatidagi o`zgarishlari kattalardagiga qaraganda bir muncha keskin bo`lishi mumkin. Sportchilarda start oldi harakatning 3 hil shakli ko`rinishi aniqlangan:
• Bular jangovor tayyorlik, start oldi hayajoni va start oldi apatiyasidir. Start oldi holatining bu turlari markaziy asab sistemasidagi asab jarayonlarining rivojlanish nisbati bilan belgilanadi. Jangavor tayyorgarlik xolati bu xolatdagi sportchi bo`lajak ishni optemal xolatda kutib oladi, yani bunday xolatga ega bo`lgan sportchining markaziy asab sistemasida asab jarayonlari teng, nisbatan optemal rivojlangan bo`lib, harakat va vegativ funktsiyalarning bajariladigan ishga mos xolda o`zgarishini ta`minlaydi.