Ўспиринлик даврида хавотирланиш холатларини бартараф этиш

11- машғулот “Эмоция” машқи

Машқ мақсади: ўқитувчиларда дадиллик ва ўқувчиларда образли мулоқот, мулоқотда эгилувчанлик, эмоционал илиқлик ва ижобий муҳитни шакллантириш.
Гуруҳ ярим айлана тарзида ўтиради ва психолог ҳар бир қатнашчига психологик топишмоқ, юзнинг ҳолати, ҳаракат ёрдамида қайсидир эмоционал ҳолатни ўйнашни топширади. Гуруҳ бу ҳолатни топиши керак бўлади. Психолог ҳар бир қатнашчининг топишмоқни топишини, юз, қўл, овоз ва бошқаларни ишлатишини ташкил қилади. Қатнашчиларда директор овозими ёки ўқитувчилар ҳолати борлигини аниқлаб беради.
Гуруҳнинг эмоционал ҳис тўйғуларини ўрганиш методлари.
1-машқ. Олиб борувчи 1-машғулотда баён этилган асосий фикрни яъни дадил ва пассив ёки агрессив ҳолатларни монолог сифатида ёритади. Кейинчалик ўзини дадил тутиш ва уни ривожлантиришга оид машғулот орқали пассив ва агрессив жавобларни аниқлай бошлайди.
Ҳар бир гуруҳ аъзосига қуйида келтирилган вазифада “пассив” ва “агрессив”, “дадил” кабиларни очиқ намойиш қилиш таклиф этилади.
Олиб борувчи қуйидаги вазиятлар мажмуини таклиф қилади:

• 
  ўқитувчининг айтишича сизнинг соч турмагингиз ўқувчилар талабига мос келмаяпти, сиз ўқитувчига қуйидагиларни баён этасиз
  
• 
  дўстингиз сизни суҳбатига чорламоқчи, лекин сиз суҳбатдан йироқлашмоқчисиз, сизнинг фикрингиз;
  
• 
  ён қўшнингиз қизиқарли дарс мобайнида доимо ҳалақит бериб сизни ноўрин саволлар билан чалғитаяпти, сиз унга нима дейсиз;
  
• 
  кинотеатрда орқа қатордаги кишилар сизга баланд овозли суҳбатлар билан ҳалақит беришаяпти, сизни уларга мурожаатингиз;
  
• 
  дўстингиз давра орасида сиз ҳақингизда сўзлаб, сизни ноўрин аҳволга қўймоқда, сизни бу борада фикрингиз.
  

Олиб борувчи келтирилган маълумот саволларини тушунтириб беради.

2. 
   -машқ. Гуруҳ аъзоларининг қизиқишларини аниқлаб олишга оид машғулот. Ҳамма доира шаклида ўтиради. Олиб борувчи ҳаммага бир қоғоз варақдан игнақадоқ ва ҳамда скрепка улашади. Ҳар бир қатнашчи қоғознинг устги қисмига ўз исмини ёзади, кейин вертикал шаклда варақни иккига бўлади. Чап томонига “+” белгисини, ўнг томонига “-” белгисини қуяди.
   

Биринчи қисмда, яъни “+” нинг тагига ўзи севган нарсаларини ёзиб боришларини сўрайди, яъни мисол учун, севимли таоми, севимли адабиёт қаҳрамони, севимли ҳайвони. Сатрнинг охирида бошқа инсонлардаги ёқимли ёки у ёқтирган хислатларни ёзиб бориш сўралади. Ўнг қисмида энди шунга ўхшаш лекин қарама-қаршиларни яъни “-” га оид ёқимсизларни баён этиш сўралади.
Ҳамма ёзиб бўлгандан сўнг олиб борувчи қатнашчиларни вароқни кўкрак қисмига маҳкамлаб олишларини сўрайди. Шундан сўнг улар хонада бемалол қолиб, ҳар бир қатнашчини варағидаги маълумотлар билан танишадилар. Машғулот тугагандан сўнг олиб борувчи қатнашчиларга қулайлик яратиш учун ўзларига қизиқ бўлиб туюлган қатнашчи билан сухбатлшишга икки-уч дақиқа ажратади.
3-машқ. Эмоционал тўсиқларни бартараф этишга оид машғулотлар.
А. Олиб борувчи хонага тўғри чизиқ чизади, қатнашчилар чизиқгача жуфт холда юрадилар, кейин эса жуфтлашган холда шу кўприкдан ажралишларини сўрайди.
Б. “Бирон нарсани доира шаклида қўлдан-қўлга бериш”. Гуруҳнинг бирон аъзоси ҳаёлий бир нарсани ҳаракатга келтириши керак, ундан сўнг буни бошқа қатнашчилар давом эттирадилар шу борада ҳаёлий бир нарса қўлдан-қўлга доира шаклида айланиб келади.
В. “Ойна” Гуруҳ аъзолари жуфтликларга ажралиб оладилар ва навбатма-навбат шерикларининг ҳаракатларини такрорлайдилар. Машғулотлар сўнгида ҳамма қатнашчи ўз ўрнига жойлашади ва олиб борувчи уларга ўйинларни ва бўлиб ўтган машғулотларни таҳлил қилиб беради.