So'z boshi

Bo'lajak rnuloqotni bashorat qilish. Psixologik aloqa o'rnatish­ning samarali bo'lishida dastlabki rejalar bo'lishi maqsadga rnuvofiq-dir. Buning uchun muloqotga kirishuvchi shaxs haqida zarur ma'lu-motlarga ega boiishimiz kerak. Bundan tashqari, shaxsning psixolo­gik xususiyatlari ham mavjud bo'lib, ular ham aloqa o'rnatishda
yordam beradi. Shuningdek, shaxsning shunday emotsional-psixolo-gik sifatlari mavjudki, ular psixologik aloqa o'rnatishga salbiy ta'sir iMndi: yuqori qo'zg'aluvchanlik, agressivlik, yashirin xarakter, gumon-llrash va boshqalar.
Quyidagi keltirilgan sifatlar bashorat qilish davrida inobatga "Imishi kerak.
Aloqani yengillashtiruvchi tashqi omillarni yaratish. Muloqotda namoyon bo'ladigan har qanday holatda tashqi omillar ijtimoiy vazi-s.iilarga mos tushishi zarur. Suhbatdoshingizga biror-bir narsa xalaqit bcrishi va uni chalg'itmasligi kerak. Suhbat chog'ida ishonchlilik mu-luii saqlab qolinishi shart.
Tashqi kommunikativ sifatlarning namoyon bo'lishi. Nutq ma-Juniyati, mimika, tashqi ko'rinish psixologik aloqa o'rnatishda ijobiy nitlija beradi. Suhbatdoshingizda ham shunga qarab ijobiy emotsional holatlar yuzaga keladi, bu esa aloqa o'rnatishda zarur omillardan biri bo lib hisoblanadi. Suhbatdosh bilan muloqotning boshidan hamfikr INI Iishga harakat qilinishi kerak.
Umumiy va neytral qiziqish doiralarini aniqlash. Muloqotning boshida shaxs bilan umumiy til topish muhimdir. Bu vazifani hal ellslida umumiy va shu bilan birga, neytral qiziqishlar doirasini aniq-IrnIi yordam beradi. Masalan, tangalar, markalarni kolleksiya qilish, port, sayohat va boshqa qiziqishlar. Umumiy qiziqishlar va ularni l|lilirib topish ijobiy emosional holatlarga olib keladi. Bu o'z-o'zidan muloqotda suhbatdoshni yaqinlashtiradi. Neytral qiziqish va qiziqish-i u psixologik iqlimni yengillashtiradi vamavqeini tenglashtiradi.
Muomaladagi og'ishlarni bartaraf etish. Shaxslar bilan psixolo­gik aloqa o'rnatish davrida muomaladagi og'ishlarni bartaraf etishga iliqqatimizni ko'proq qaratmog'imiz kerak, chunki bu og'ishlar bo'la-i ii muomalaga salbiy ta'sir etadi.
Individual ta'sir etish. Psixologik aloqa o'rnatishning yakuniy
bmqichida xodim suhbatdosh shaxsiga individual ta'sir etishi Iozim.
Iln la'sir etishning maqsadi ishonchli ma'lumotlarni suhbatdoshidan
iilidir. Shu bilan birga, kelajakdagi umumiy ishonchlilik munosa-
!• ill.iri yaratilishi mumkin.
Jinoyatchilarning maxsus tili (jargoni) va tatuirovkalarini hisobga iIIhIi muhim, chunki ular muloqotning maxsus vositalari hisoblanadi.
Ularni bilish xodim uchun nihoyatda zarur, chunki bu operativ va xizmat vazifalarini bajarishga yordam beradi:
Xulosa qilib shuni ta'kid!ashimiz mumkinki, muloqot, avvalam-bor, huquqni muhofaza qilish organlari xodimlarining faoliyatida yetakchi o'rinlarni egaiiaydi. Muloqotning verbal va noverbal turiari shaxslararo munosabatlarda hamma vaqt ishtirok etadi, Muloqot murakkab jarayon sifatida inson hayotida va shaxsning shaklianishida muhim o'rin tutadi.
Muloqot huquqni muhofaza qilish organlari xodimlarining muhim tarkibiy qismidir. Huquqni muhofaza qilish organlari xodimlari turli shaxslar bilan yaxshi muloqotda bo'lishlari uchun ularning individual-psixologik xususiyatlarini bilishlari lozim. Muloqotning vositalarini to'g'ri qo'llay bilish huquqni muhofaza qilish organlari xodimlari faoliyatining samaradorligini oshiradi.
TAVSIYA ETILADIGAN ADABIYOTLAR
KapuMoe M. A. EapicaMOJi aBjiofl op3ycn. - T., 1998.
KapuMoe M. A. BaTaH Gapna ytyh MVKaoaacaHp. T.3. - T., 1999.
kapiiMoe M. A. y36eKHCTOH XXH acpra HHTHJiMOKfla. - T., 1999.
UnpuMoe M. A. y36eKHCTOH XXH acp GycaracHfla: xaB(J)CH3JiHKKa Tajyjmi, Hiph.npopjiHK mapTJiapH Ba TapaigyieT Ka^ojiaraapH. - T., 1997.
liHt/iKUHa M. A., Azee B. C. ncuxonoraa o6meHHa. - M., 1990.
Andpeea F M. CouHanbHaa ncHxanoraa. - M., 1988.
I.D.ocnoecKUu B. B. 06maa ncHxojioraa.-M.,1981.