Sources of pil

Мавзу 2. Халқаро ҳуқуқ манбалари. Халқаро ҳуқуқ принциплари

Маърузачи: Расулов Ж.А., PhD

Режа:

• 1. Халқаро ҳуқуқда ҳуқуқ ижодкорлигининг ўзига хос хусусиятлари.
• 2. Халқаро оммавий ҳуқуқнинг асосий ва ёрдамчи манбалари. Халқаро оммавий ҳуқуқ манбаларининг иерархияси.
• 3. Халқаро оммавий ҳуқуқда янги манбаларнинг пайдо бўлиши.

Давоми:

• 4. Jus cogens нормалари ва халқаро оммавий ҳуқуқ принциплари.
• 5. Юмшоқ ҳуқуқ (soft law) тушунчаси ва роли.

ХОҲнинг ўзига хосликлари

• Халқаро-ҳуқуқий тизим, айниқса, миллий-ҳуқуқий тизимларга нисбатан кўп жиҳатдан горизонтал ва марказлашмаган ҳуқуқий тартиб;
• Конституция йўқ
• Бошланғич субъектларнинг ўзлари томонидан ҳеч қандай қонун чиқарувчи органлар, ҳуқуқий нормалар ишлаб чиқилмаган;
• Марказий Қонунчилик органи ва иерархик суд ҳокимиятининг йўқлиги халқаро ҳуқуққа хосдир.

Халқаро хуқуқнинг манбалари

• Халқаро шартномалар
• Халқаро одат
• Ҳуқуқнинг умумий принциплари
• Халқаро ташкилотларнинг қарорлари, резолюциялари
• Халқаро суд қарорлари
• Доктриналар

Халқаро ҳуқуқнинг манбалари рўйхати БМТ нинг Халқаро суди Статутининг 38-моддасида қайд этилган:

• “Ўзига бириктирилган низоли ишларни халқаро ҳуқуқ нормалари асосида ҳал қилиш мажбуриятига эга бўлган суд қуйидагиларни қўллайди:
• а) низолашувчи давлатлар томонидан маълум жиҳатдан тан олинган, қоидаларни ўрнатувчи умумий ва махсус халқаро конвенциялар;
• б) умумий тажрибанинг исботи сифатида ҳуқуқий норма сифатида тан олинган халқаро одат нормалари;

Давоми:

• с) маданиятли миллатлар томонидан тан олинган ҳуқуқнинг умумий принциплари;
• д) ҳуқуқий нормаларни белгилаш учун ёрдамчи восита сифатида суд қарорлари ва малакали мутахассисларнинг турли миллатларнинг оммавий ҳуқуққа оид таълимоти (доктрина)”.

Асосий манбалар

• Халқаро шартномалар
• Халқаро одат
• Ҳуқуқнинг умумий тамойиллари