Sotsial geografiya jumaxanov Sh., Toshpo’latov A

REJA: 
TIBBIYOT GEOGRAFIYASI
 
3 – MAVZU 

---

SOTSIAL VA MADANIY GEOGRAFIYA
 Darslik
 
 
43 
Ko’pchilik olimlar tibbiyot geografiyasini mustaqil fan tarmog’i sifatida 
vujudga kelishi vaqtini XIX asrning o’rtalari deb hisoblaydilar. shu davrdan 
boshlab, to hozirga qadar tibbiyot geografiyasining tadqiqot obyekti va predmeti 
borasida olimlar tomonidan turli tuman fikrlar bildirildi va shunday qilib, mazkur 
fanning predmeti muttasil takomillashib bordi. 
Tibbiyot geografiyasining obyekti ko’p qirrali va murakkab bo’lishi bilan 
birga, u o’z ichiga aholining salomatlik holati va uni o’zgarishlarini, kasalliklar 
hamda sog’liqni saqlash sohasini qamrab oladi. 
Tibbiyot geografiyasining ko’pchilikka tushunarli bo’lgan ta’rifini 
A.A.Keller quyidagicha ifodalaydi: «Tibbiyot geografiyasi, geografik muhitning 
kompleks tabiiy, ijtimoiy - iqtisodiy omillarini aholining salomatlik holatiga, inson 
kasalliklarining vujudga kelishi va tarqalishiga ta’siri qonuniyatlarini o’rganadi». 
Tibbiyot geografiyasining boshqa 
fanlar bilan o’zaro aloqalari juda keng va 
xilma xildir. U, avvalo iqtisodiy va 
ijtimoiy geografiyaning aholi geografiyasi 
bilan chambarchas bog’langan, so’ngra 
demografiya, sotsiologiya, kartografiya, 
mamlakat shunoslik, etnografiya, sotsial 
statistika, landshaft shunoslik, iqlim 
shunoslik, 
ekologiya, 
biogeografiya, 
sotsial 
ekologiya, 
epidemiologiya, 
parazitologiya, sotsial gigiena va sog’liqni saqlashni tashkil etish, kurortologiya, 
zoogeografiya kabi fanlar bilan mustahkam aloqalarga ega. 
Tibbiyot geografiyasining mustaqil fan sifatida tanilishi, garchi ko’pchilik 
olimlar tomonidan XIX asrning o’rtalari deb hisoblansada, tibbiy – geografik 
tadqiqotlarga oid masalalar qadimgi Sharq va G’arb olimlarining (Ibn Sino, 
Gippokrat) asarlarida yoritilgan. Ammo, hozirgi ko’rinishdagi tibbiyot geografisiga 
oid bo’lgan dastlabki yirik tadqiqot (ruscha nomi “Обобшение все обшей 
медицинской практической географии”) nemis olimi Finke tomonidan 1792-
13-rasm.
Hudud – tibbiyot geografiyasi 
o’rganish obyekti sifatida

---