Soqiy va noma 1 Sharq mumtoz adabiyotida masnaviy shaklidagi

---

Soqiynoma

Soqiynoma (soqiy va noma) — 1) Sharq

mumtoz adabiyotida masnaviy shaklidagi

lirik janr. Odatda, har bir bandi bevosita

soqiyga murojaat sifatida boshlanib,

keyin shoirning kechinmalari tasvirlangan.

S. rasman marhumlar xotirasiga

bagʻishlansada, unda shoirning falsafiy,

ijtimoiy va axloqiy qarashlari ham oʻziga

xos lirik tarzda aks etgan. Fors tilidagi

dastlabki S.lar Nizomiy ("Layli va Majnun"

debochasida), Salmon, Hofiz qalamiga

mansub. Oʻzbek adabiyoti tarixida bu

---

janrni Alisher Navoiy asoslagan.

Navoiyning "Xazoyin ul-maoniy" asaridagi

32 band (458 bayt)dan iborat S.si

qoʻyilgan masalalarning kengligi, aniq

tarixiy sharoit va voqealar bilan bevosita

bogʻlanganligi jihatidan ajralib turadi. Bu

asar oʻziga xos izchil uslubga ega. Unda

Navoiyning shaxsiy turmushi bilan bogʻliq

detallar hamda shoirning oʻz davri va

zamondoshlariga bergan bahosi poetik

ifodasini topgan. Navoiydan keyin fors,

tojik va turkiy tillarda (Fuzuliy, Surush va

boshqa tomonidan) bir necha S.

yaratilgan; 2) yengil va jonli surʼatdagi

mashhur doira usuli (bakabakabumbum);

mazkur usulda aytiladigan ashula yoʻllari

nomi. Shashmaqomning Savt va

---

Moʻgʻulchalar shoʻbalari tarkibida boʻlib,

ular nomi bilan qoʻshib ataladi. Mas, Si

Savti Sarvinoz (Buzruk maqomida), S.i

Savti Kalon, Si Savti Sabo (Rostda).

Dastlab S. janridagi sheʼrlar bilan,

keyinchalik vazn jihatdan mos keladigan

boshqa gʻazallar bilan ham ijro etilgan. S.

yoʻllari raqsga joʻrnavoz sifatida ham

aytilgan.

Bu maqolada boshqa til boʻlimlariga

ishorat yoʻq. 

Siz ularni topib va ushbu maqolaga

qoʻshib, loyihaga yordam berishingiz

mumkin.

---

Ko‘proq o‘rganish Ushbu maqolada

Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-

2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.

Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib,

Vikipediyaga yordam berishingiz

mumkin.

Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak.

"

https://uz.wikipedia.org/w/index

.php?

---

  Soʻnggi tahrir 3 yillar avval 213.230.96.104 tomonidan amalga oshirildi  

Matndan CC BY-SA 3.0  litsenziyasi boʻyicha

foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan

boʻlsa).

title=Soqiynoma&oldid=1969203

" 

dan olindi