Sonli va harfli ifodalar sinfda bajariladigan topshiriqlar

---

1 

 

SONLI VA HARFLI IFODALAR 

 

Sinfda bajariladigan topshiriqlar 

 

1. Sonli ifodaning qiymatini toping:                                     

a) 13∙5+98;                    b) 127+108:3-24;                d) 12∙8+98-35; 

e) 23∙4+121:11;             f) 5∙23 + 6∙41;                    g) 455:5-31∙7+43. 

2.  Harfli ifodaning qiymatini toping: 

a) 128-b, bunda 

b 

= 31; 43; 59.               b) 

b - 

18, bunda 

b 

= 39; 124; 215. 

d) 35 + x, bunda 

x- 

0; 10; 100.                e) 125-x, bunda x = 0; 110; 98. 

Namuna: 

a) 

b = 

31 bo‘lganda, 128-b = 128-31 = 97. 

3.   Harfli ifodaning qiymatini toping: 

a) (128 - 12b) + (14b- 18), bunda 

b 

= 3; 4; 5. 

b) (30y - 25) – (

20y 

+ 10), bunda    y = 4;8; 10. 

 

Namuna: 

a) 

b = 

3 bo‘lganda, (128 - 12b) + (14b - 18) = 

= (128-12∙3) + (14∙3-18) = (128-36)+ (42 - 18) = 92 + 24 = 116. 

4.  Azizada  b  ta  CD-disk  bor  edi.  Unga  o‘rtoqlari  yana  5  ta  disk  sovg‘a  qilishdi. 

Azizada jami qancha disk bo‘ldi? 

5.  Aka  x  yoshda,  ukasi  undan  8  yosh  kichik.  Uka  yoshi  qancha?  Aka  yoshi  a)  10;                 

b) 14; d) 16 ga teng bo‘lganda, ukaning yoshi qancha bo‘ladi? 

6.  Duradgor  uch  kunda  buyurtmani  bajardi.  Birinchi  kuni  u  24  ta,  ikkinchi  kuni 

birinchi kundan a ta ko‘p va uchinchi kuni esa ikkinchi kundan 4 ta kam stul yasadi.  

а 

=8; 10; 12 qiymatlarda duradgor yasagan jami stullarsonini hisoblang. 

Uyda bajariladigan topshiriqlar 

 

1. Sonli ifodaning qiymatini toping: 

a) 81:9+12∙5;     b) 127 ∙ 2 + 145 : 5;      d) 22 ∙ 4 + 180 : 15 + 43. 

2. Harfli ifodaning qiymatini toping. 

a) 28-c

, 

bunda c =12; 24.                          b) 

d- 

109, bunda 

d = 

139; 523. 

---

2 

 

3. Harfli ifodaning qiymatini toping. 

a) (19–7b) + (9b-8), bunda b=1; 2.  b) (5a - 3) + 

(8a + 

16), bunda 

a 

=1; 2; 3. 

4. Shohjahonda 

a

 ta kitob boredi. U o‘rtog‘iga 3 ta kitobini o‘qishga berdi. Shohjahon 

kutubxonasida qancha kitob qo‘ldi? 

5. Birinchi qalamdonda 12 ta, ikkinchisida esa birinchisidan 

m

 dona kam qalam bor. 

Ikkita qalamdonda nechta qalam bor? 

m

=

6; 8 bo‘lganda masalani yeching. 

6.  Alisher  uch  kunda  kitobni  o‘qib  tugatdi.  U  birinchi  kuni  56  bet,  ikkinchi  kuni 

birinchi kundan 

с 

bet ko‘p  va uchinchi kuni esa ikkinchi kundan 24 bet kam  o‘qidi. 

Kitob necha betdan iborat? 

c

= 21; 16 bo‘lganda masalani yeching.