Солиқ ҳисобининг объекти ва предмети

MISOL. Jismoniy shaxs uy xo’jaligi sharoitida qoramol boqib katta qildi va uni so’yib sotdi. Sotishdan 5 000 ming so’m miqdorida daromad olindi.
SKning 179-moddasiga asosan uy xo’jaligida, shu jumladan dehqon xo’jaligida yetishtirilgan hayvonlarni so’yib, mahsulotlarini xom yoki qayta ishlangan holda, (sanoatda qayta ishlashdan tash-qari) sotishdan olingan daromad soliq solishdan ozod qilinadi.
Jismoniy shaxslarning soliq solinmaydigan daromadlari - SKning 179-moddasida jismoniy shaxslarning soliq solinmaydigan daromadlari turlari to’liq keltirilgan, ularning bir qanchasi quyidagilardir:
- moddiy yordam summalari:
favqulodda holatlar munosabati bilan beriladigan moddiy yordam summalari - to’laligicha; vafot etgan xodimning oila a’zolariga yoki oila a’zosi vafot etganligi munosabati bilan xodimga beriladigan moddiy yordam summalari - EKIHning yigirma baravarigacha miqdorda;
boshqa hollarda - soliq davri uchun EKIHning o’n ikki baravarigacha miqdorda;
- soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarni to’laganidan keyin xususiy korxona mulkdori, fermer xo’jaligi boshlig’i ixtiyorida qoladigan foyda summasi;
- jismoniy shaxslarga xususiy mulk huquqi asosida tegishli bo’lgan mol-mulkni sotishdan olinadigan daromadlar, bundan:
qimmatli qog’ozlarni, yuridik shaxslarning ustav jamg’armasidagi (ustav kapitalidagi) ulushlarini (paylarini);
yashash uchun mo’ljallanmagan joylarni;
ketma-ket keladigan o’n ikki oylik davr ichida ikki martadan ortiq bitim tuzilgan taqdirda, uy-joylarni realizatsiya qilishdan olinadigan daromadlar mustasno;
- uy xo’jaligida, shu jumladan dehqon xo’jaligida yetishtirilgan hayvonlarni (qoramol, parranda, mo’ynali va boshqa hayvonlar, baliq va boshqalarni) tirik holda hamda ularni so’yib, mahsulotlarini xom yoki qayta ishlangan holda, sanoatda qayta ishlashdan tashqari, tabiiy va qayta ishlangan chorvachilik, asalarichilik va dehqonchilik mahsulotlarini sotishdan olinadigan daromadlar, bundan manzarali bog’dorchilik (gulchilik) mahsulotlari mustasno. Mazkur daromadlar soliq to’lovchi tegishli mahalliy davlat hokimiyati organi, fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish organi, bog’dorchilik, uzumchilik yoki polizchilik shirkatlarining boshqaruvlari tomonidan berilgan, realizatsiya qilingan mahsulot soliq to’lovchi tomonidan unga yoki uning oila a’zolariga ajratilgan yer uchastkasida yetishtirilganligini tasdiqlovchi belgilangan shakldagi hujjatni taqdim etgan taqdirda, soliq solishdan ozod qilinadi;
- jamg’arma sertifikatlari, davlat qimmatli qog’ozlari bo’yicha daromadlar, shuningdek banklar va kredit uyushmalaridagi omonatlar bo’yicha foizlar hamda yutuqlar.
MISOL. Тijorat banki jismoniy shaxsning depozit-so’mlik omonati bo’yicha yillik foizlar hisobladi. Omonat summasi 500 ming so’mga teng, omonat bo’yicha yillik foiz 18% miqdorida belgilangan.
Omonat bo’yicha foizlar summasi 90 ming (500 x 18%) so’mni tashkil etadi.
Тijorat bankidagi depozit omonati bo’yicha foizlar ko’rinishidagi daromadga SKning 179-moddasi 17-bandiga asosan jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig’i solinmaydi.
Foizlar ko’rinishidagi daromadlar mehnatga haq to’lash tarzidagi daromadlarga kiritilmaydi, tegishincha, yagona ijtimoiy to’lov va sug’urta badalini hisoblash ob’ekti hisoblanmaydi.