Солиқ ҳисобининг объекти ва предмети

MHТFmin = ХS x Тk x EKIH, bunda:


MHТFmin - mehnatga haq to’lash jamg’armasining oylik eng kam me’yori;
ХS - korxonadagi xodimlar soni;
Тk - hisoblangan tarif koeffitsiyenti;
EKIH - belgilangan ish haqining eng kam miqdori.
Yuqorida keltirilgan misolga qaytamiz. Savdo zalining maydoni - 60 kv.m, ma’muriy xodimlar - 2 kishi (direktor va bosh buxgalter). Ish rejimi - bir haftada 105 soat (oshiruvchi koeffitsiyent - 1,46). Yagona tarif setkasi bo’yicha koeffitsiyent 2,998 ga teng (ish razryadi 3).
Shaharlarda:
MHТFmin = (4 x 1,46 + 2) x 2,998 x 91 530 = 1650 325 so’m;
qishloq joylarda:
MHТFmin = (3 x 1,46 + 2) x 2,998 x 91 530 = 1750 716 so’m.


Хodimlar soni va MHТFning eng kam me’yorlari. Chakana savdo korxonalariga (asosiy faoliyat turi bo’yicha) xodimlar soni, mehnatga haq to’lash jamg’armasining eng kam me’yorlarini aniqlash tartibi hamda ushbu eng kam me’yorlarni hisobga olgan holda soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarni to’lash tartibi (soliqlarni qo’shimcha hisoblash) tatbiq etiladi.
Asosiy xodimlar sonining eng kam me’yori:
savdo maydonining hajmidan;
savdo shoxobchasi (do’kon)ning joylashgan joyidan;
korxonada belgilangan ish vaqti rejimidan kelib chiqqan holda aniqlanadi (mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirining AV tomonidan 28.12.2010 yilda 2173 - son bilan ro’yxatdan o’tkazilgan buyrug’i bilan tasdiqlangan Iqtisodiyotning ayrim tarmoqlari xo’jalik yurituvchi sub’ektlari uchun xodimlar soni va mehnatga haq to’lash jamg’armasining eng kam me’yorlarinianiqlash tartibi to’g’risidagi nizomning II bo’limi).
Ommaviy oferta bo’yicha va (yoki) tovarlarning chakana oldi - sotdi shartnomasini amalga oshirish orqali tovarlar sotiladigan, shuningdek xaridorlarga qo’shimcha xizmat ko’rsatish xizmatlari joylashgan peshtaxtalar, stellajlar va savdo zalida o’rnatilgan boshqa jihozlar band etgan maydon savdo maydoni hisoblanadi. Do’konning savdo maydoniga quyidagilar kiritilmaydi: tovarlarni qabul qilish va saqlash uchun, ularni sotishga tayyorlash uchun xonalar, yordamchi, ma’muriy, maishiy va texnik xonalar. Ijaraga berilgan maydonlar ham hisobga olinmaydi.
Savolda keltirilgan ma’lumotlarga ko’ra, xodimlar sonining eng kam me’yorini, savdo maydoni ta’rifiga to’g’ri kelmaydigan ombor va boshqa xonalarni hisobga olmasdan, savdo zali maydonidan (155 kv.metr) kelib chiqib aniqlash kerak. Хodimlar sonining eng kam me’yorini hisoblash uchun asos sifatida 2173 - son Nizomga 1 - ilovadagi summar ish rejimi bir haftada 72 soat bo’lgan chakana savdo korxonalari uchun keltirilgan ma’lumotlar qabul qilinadi.
Korxonaning ish vaqti rejimi haftasiga 72 soatdan ortib ketsa, asosiy xodimlar sonining eng kam me’yoriga ko’paytirish koeffitsiyenti, agarda 72 soatdan kam bo’lsa - kamaytirish koeffitsiyenti (kamaytirish koeffitsiyenti 0,8 dan kam bo’lmasligi kerak) qo’llaniladi. Bunda koeffitsiyentning (ko’paytirish yoki kamaytirish koeffitsiyentining) miqdori korxonada amaldagi ish vaqtini me’yoriy ish vaqtiga (72 soat) bo’lish yo’li bilan aniqlanadi. Хodimlar sonining eng kam me’yorlarini aniqlashda hosil bo’lgan kasr sonlar yaxlitlash qoidalariga ko’ra butun songa yaxlitlanadi (2173 - son Nizomning 2 - 1 - bandi).
Bir nechta turg’un savdo shoxobchalariga ega bo’lgan korxonalar xodimlar sonining eng kam me’yorini har bir turg’un savdo shoxobchasi bo’yicha alohida - alohida hisoblaydilar.
Хodimlar sonining eng kam me’yorlaridan mehnatga haq to’lash jamg’armasining eng kam me’yori hisob - kitobida foydalaniladi, u chakana savdo korxonalarida quyidagi formula bo’yicha aniqlanadi: