Sog’liqni saqlash vazirligi ogohlantiradi

Olamshumul zarra 

“Hayot – spektakl, odamlar esa – uning 

aktyorlaridir” 

(Uilliam Shekspir) 

 

Endi kitob avvalida sizga bergan savolimni takrorlayman: 

siz kimsiz? 

Biz  bu  dunyoda  atigi  bir  zarracha  ekanimizni  tasdiqlovchilar  haqiqat  –  faqat  bu 

zarrachaning qudrati haqidagi haqiqatni ular e’tiborsiz qoldirishgan. 

Har bir odam, hayvon yoki o’simlik – bu dunyoda bor-yo’g’i bir zarra. Ammo ana 

shu  milliardlab  zarralar  xohishiga  qarab  dunyo  o’zgarib  boradi.  Ana  shu  zarralarga 

dunyoni o’zgartirish qudrati berilgan. Eng mayda viruslardan tortib, ummondagi ulkan 

kitlargacha dunyo shakllanishiga o’z hissasini qo’shadi. 

Har bir jonzotning o’z 

ahdi

 bor. Har bir organizmning o’z maqsadi bor. Yegulik 

topish,  himoyalanish,  nasl  qoldirish  va  boshqa  ko’plab  maqsadlarni  ko’zlab  tabiat 

farzandlari atrof-dunyoni o’zgartiradilar. 

Biz o’simliklarni har qanday hissiyot va ichki kechinmalardan mahrum mavjudot 

deb  hisoblashga  ko’nikkanmiz.  To’g’ri-da  –  ular  meva  yoki  don  tugib  bizni  boqish, 

poyalari chorvamizga yem bo’lishi, tanalari bizga issiqlik yoqilg’isi bo’lib xizmat qilish 

uchun  yaratilgan.  Gulzordagi  gullar,  o’rmondagi  daraxtlar,  daladagi  ekinlar,  bog’dagi 

mevalar  –  ular  nimani  ham  his  qilishi  mumkin.  Ularda  qandaydir  tuyg’ular  bo’lishi 

mumkinligi haqidagi gap juda kulgili eshitiladi. 

Uni qarangki, o’simliklar ham qo’rquv, hayajon, sevinish kabi tuyg’ularni his etar 

ekan.  Ular  hatto  sevishga  qodir  desam  nima  deysiz?  Ishonish  qiyin-a?  Ammo  buning 

ilmiy isbotlari bor. 

Amerikalik olimlar oddiy tajribada o’simliklar haqida ko’p narsalarni kashf etishdi. 

Ular makkajo’xori tanasiga juda kuchsiz elektromagnit to’lqinlarni o’lchaydigan asbobni 

ulab  qo’yishgan.  Bir  hafta  davomida  o’simlik  o’sayotgan  xonaga  navbat  bilan  ikki 

yordamchi kiritilgan. Biri o’simlik bilan juda muloyim munosabatda bo’lgan, mayin mato 

---