Sobitjon Inog’omov tibbiyot qurilmalarida

-nazariy metrologiya
– o‘lchashlarning umumiy hisoblangan nazariy 
muammolarini o‘rganuvchi bo‘lim;
-
metrologiya qonunchiligi
– davlat tomonidan nazoratlash va qat’iy 
belgilashlarni talab etuvchi umumiy qoidalar, me’yorlar, talablar va boshqa 
masalalar majmualarini birlashtiruvchi metrologiyaning bo‘limlaridan biri. Ushbu 
jabxalarni o‘rganish - o‘lchashlarni bir xilligi va o‘lchash vositalarining bir turda 
bo‘lishini metrologik ta’minlashga yo‘naltirilgan;
- 
amaliy metrologiya
– metrologik usullarni va o‘lchash vositalarni 

---

23 
amaliyotda qo‘llash masalalarini ko‘rib chiquvchi metrologiya bo‘limi. 
Zamonaviy metrologiyaning yuqorida keltirilgan yo‘nalishlari quyidagilarni 
o‘rganadi: 
- 
o‘lchashlarni bir xildaligi
–o‘lchash natijalari asosan qonuniy umumqabul 
qilingan kattaliklar birliklarida ifodalangan va o‘lchash xatoliklari, extimollarni 
inobatga olgan xolda o‘rnatilgan standartlardan oshmaydigan, qabul qilingan 
chora- tadbirlar majmuasi; 
- 
o‘lchash vositalari
– o‘lchashlar uchun mo‘ljallangan vositalar. 
- metrologik xizmat
– o‘lchashni bir xilligi va bir turdaligini ta’minlashga 
yo‘naltirilgan, ish turlarining qat’iy belgilanishini nazoratlovchi boshqaruv 
sub’ekti. 
- o‘lchash vositalarini tekshirish
– davlat metroligik xizmatining ob’ektlari 
tomonidan bajariladigan GOST texnik talablariga ko‘ra o‘rnatilgan SI (xalqaro 
birliklar sistemasi)ga muvofiq kelishini tasdiqlash maqsadidagi chora-tadbirlar 
majmuasi.
- o‘lchash vositalarini kalibrovkalash (aniq bir o‘lchamga keltirish)
– 
davlat nazorati va metrologik tekshiruvlari majburiy bo‘lmagan, metrologik 
tavsifining amaldagi qiymatlarini va (yoki) SI da foydalanishga yaroqliligini 
tasdiqlash va aniqlash uchun bajariladigan, qabul qilingan chora-tadbirlar 
majmuasi. 
Metrologiya fani va predmetini to‘g‘ri tushunish uchun juda muhim omil 
bo‘lib unda foydalaniladigan atama va tushunchalar xizmat qiladi. Aytish lozimki, 
ularni to‘g‘ri ifoda etish va izohlash birinchi darajali axamiyatga ega, chunki har 
bir insonni idroki induvidual o‘ziga xos bo‘lib, ko‘pgina umumqabul qilingan
atamalar, tushunchalar va ta’riflarni u o‘zini hayotiy tajribalaridan foydalanib va 
o‘zini hayotiy fikrlashlari bo‘yicha izoxlaydi. Metrologiya uchun esa atamalarni 
bir xil ma’noda, barchaga etkazish muhim axamiyat kasb etadi, chunki bunday 
yondashuvlar u yoki bu hayotiy voqelikni qulay tarzda va to‘liq tushunishga 
imkon beradi. Buning uchun esa, atamalarga davlat mavqeida tasdiqlangan 

---

24 
maxsus standart
yaratilgan.
Bugungi kunda, Rossiya o‘zida dunyo iqtisodiy tizimning bir qismini 
o‘zlashtirganligi tufayli, u erda doimiy ravishda, atamalar va tushunchalarni bir 
shaklga keltirish ishlari olib borilmoqda. Shak-shubhasiz bu yuqori rivojlangan 
xorijiy mamlakatlar va raqobatchilar bilan o‘zaro manfaatdorlikdagi hamkorlik 
jarayonlarni engillashtirishga yordam beradi. Shunday qilib, metrologiyada 
quyidagi kattaliklar va ularni ta’riflari beriladi:
1.