Siyosiy madaniyat va siyosiy mafkuralar Reja

Ochiq siyosiy ong — o‘zga ijtimoiy tajriba, boshqa milliy — madaniy qadriyatlar va an’analarni idrok qiluvchi ong turidir. By turda siyosiy voqelik umuminsoniy manfaatlarda, o‘zining inson zotiga mansubligidan ko‘rib chiqib aks ettiriladi.

Yopiq siyosiy ong — korparativ, loqal, guruhiy me’yorlar va maqsadlar doirasida qoladigan ong turidir. Bu turdagi siyosiy qarashning mazmuni guruhiy yoki individual tasavvurlar doirasidan chetga chiqmaydi. Mazkur tasavvurlar insonning faqat xususiy manfaatlari bilan belgilanadi.

Ochiq va yopik siyosiy ong turlari jamiyat rivojlanishining darajasiga, tarixiy shart — sharoitiga bog‘liqdir. Kishilarning yaqqol ko‘zga tashlanadigan guruhiy qarashlari inqilobiy bo‘ronlar davrida ustunlik qiladi. Jamiyatning tinch rivojlanish davrida esa umumsivilizatsion qadriyatlar ustunlik qiladi.

Siyosiy ong ko‘zlangan maqsadning ro‘yobga chiqish ehtimollik darajasiga ko‘ra real va hayoliy; mavjud siyosiy tartibotga bo‘lgan munosabatiga qarab xukmron va muholif ongga ajraladi. U ko‘zlangan maqsadga erishish usuliga ko‘ra islohotchi va inqilobiy; mazmuniga qarab faol va sust ong bo‘lishi ham mumkin.

Siyosiy ong siyosiy mafkura va siyosiy psixologiya darajalarida ham namoyon bo‘ladi. Biz bu masalani keyingi boblarda alohida ko‘rib chiqamiz.

Shunday qilib, siyosiy ong turli—tuman darajalarida, shakllarda va turlarda namoyon bo‘ladi. Ular siyosiy voqelikni nafaqat o‘zaro aloqadorlikda aks ettiradi, balki uni ijod qiladi, o‘zgartiradi va rivojlantiradi.