1
Izoh:
Sharifjon Maxdum, taxallusi Sadr Ziyo (1867—1932).
99
maktablar mavjud. Ona shahri hisoblanmish Buxoroda unga
atab yodgorlik muzeyi va ko‘rkam xiyobon barpo etilgan. 1996-
yilda mamlakatimizda Fitrat tavalludining 110-yilligi keng
nishonlandi. Millat tarixidagi xizmatlari e’tiborga olinib, Fitrat
Alisher Navoiy nomidagi O'zbekiston Respublikasi Davlat mu-
kofotiga sazovor bo‘ldi.
Xulosa qilib aytganda, Markaziy Osiyoda ijtimoiy-siyosiy
tafakkur rivojining asosiy bosqichlariga doir yuqorida qayd etilgan
ma’lumot va tahlillar mintaqamiz xalqlari jahon sivilizatsiyasi
tarixida o‘zining munosib o‘miga ega ekanligidan, haqiqiy
ma’nodagi ozodlikni orzu qilgan ota-bobolarimizning Vatan va
xalq baxt-saodatini ko'zlagan orzu-istaklari bugiingi 0 ‘zbekiston
mustaqilligi sharofati bilan ro‘yobga chiqqanligidan dalolat
beradi.
Tayanch tushunchalar
Avesto, moniylik, mazdakiylik, Qul tegin bitiktoshi, shariat,
Al-Madina al-Fozila, Al-Madina al-Johiliya, та ’rifatli shoh,
Temur tuzuklari, y a ’ju j-m a ’juj, ijtimoiy-siyosiy inqiroz, tizimni
tuzuvchi va buzuvchi jarayonlar, yevropatsentrizjm, buyuk davlat-
chilik shovinizjni, mustamlakachilik, umumbashariy hakamlik,
sivilizatsiya, jadidchilik, ijtimoiy harakat, parlamentar monar-
xiya, federativ davlat, muxtoriyat, sovetlashtirish, «Milliy ittihod»,
totalitar rejim.
Nazorat uchun savol va topshiriqlar
1. Markaziy Osiyoda ijtimoiy-siyosiy qarashlar va ta’limotlar
rivojini bosqichlarga bo‘lib tahlil qiling.
2. Vatanimizda shakllangan siyosiy qarashlaming manbalarini,
tarixiy, m illiy-m a’naviy ildizlarining o ‘ziga xos
xususiyatlarini aniqlang.
3. Sharq va G‘arbdagi siyosiy qarashlami taqqoslang.
4. Markaziy Osiyoda XVII — XIX asrlarda ro‘y bergan
ijtimoiy-siyosiy inqiroz sabablarini tahlil qiling.
5. Mahalliychilik, mintaqaviy nizolar, yevropatsentrizm va
buyuk davlatchilik shovinizmi Markaziy Osiyo siyosiy
100
tarixida qanday salbiy oqibatlami keltirib chiqardi?
6. Turkiston xalqlarining XIX asr oxiri XX asr boshlaridagi
siyosiy tafakkuri rivojida jadidchilik qanday ahamiyatga
ega edi?
7. Yevropaning Sharqdagi «madaniy» siyosati mohiyatini A.
Fitratning «Sharq siyosati» asari asosida tahlil qiling.
8. Nima sababdan jadidchilik ijtimoiy-siyosiy harakat sifatida
totalitar tuzum tomonidan tor-m or qilindi?
A D A B IY O TLA R
Download Do'stlaringiz bilan baham: |