Siyosatshunoslik

1 Каримов И.А. Парламент — жамият \аётининг кузгуси / / Узбек халк,и х,еч
Качон, хеч кимга к;арам булмайди. Т. 13. — Т., 2005. — В. 161—162.
163

---

hozirgi sharoitda quyi palatani real hokimiyat kuchiga ega bo‘lgan 
siyosiy partiya vakillari bilan mustahkamlash va eng muhimi, 
har bir siyosiy partiyaning ijtimoiy obro‘yini oshirishga imkon 
yaratish, sog‘lom, yaratuvchi siyosiy oppozitsiyaga keng yo‘l 
b erish o rq ali siyosiy h a y o td a d e m o k ratiy a p rin sip in i 
mustahkamlash zarur. Aks holda quyi palata o‘zining siyosiy 
vazifasini samarali bajara olmaydi. Xususan, qayd etilgan so‘nggi 
masala to‘g‘risida Prezident I. A. Karimovning «Bizning zaif 
tomonimiz — haqiqiy oppozitsiya yo‘q. Hukmronlik qilayotgan 
kuchga nisbatan oppozitsiya yo‘q. Biz oppozitsiya deganda rasmiy 
siyosatga qarshi kuchni tushunamiz. Qonunchilik palatasida 
haqiqiy oppozitsiya paydo bo‘lishi lozim. Bu yerda tortishuvlar 
bo‘lishi kerak. Bo‘lmasa, haqiqatni yuzaga chiqarib bo'lmaydi. 
Haqiqat bahslarda tug‘iladi, deb bejiz aytilmagan»1, degan so‘zlari 
diqqatga sazovor.
Shu jihatdan 2007-yilda qabul qilingan 0 ‘zbekiston Res- 
publikasining «Davlat boshqaruvini yangilash va yanada demok- 
ratlashtirish hamda mamlakatni modernizatsiya qilishda siyosiy 
partiyalarning rolini kuchaytirish to ‘g‘risida»gi Konstitutsiyaviy 
qonuni ko‘ppartiyaviylik tizimini rivojlantirishda yangi qadam 
bo'ldi. Chunki, demokratik davlatlarda mamlakat parlamentiga 
saylovlarda ishtirok etayotgan u yoki bu partiya o‘zining dastu- 
riy maqsadlarini yangitdan shakllantirgan hukumatning qanday 
yo‘lni (kursni) tanlashi, uning o‘z oldiga qo‘ygan m o‘ljali va 
maqsadli vazifalariga o ‘z munosabatini bildirgan holda belgi- 
laydi. Yangitdan saylangan parlamentda mutlaqo ko‘pchilik 
o‘rinni egallagan partiya hukumatni shakllantiradi, uning yetak- 
chisi yoki vakili esa Bosh vazir lavozimiga da’vogarlik qilish 
huquqini q o ‘lga kiritadi. Parlam entda k o ‘pchilik o 'rin n i 
egallashga muvaffaq bo‘la olmagan partiya esa «norasmiy huku- 
mat»ini saqlab qolaveradi va u zarur bo‘lgan paytda mamlakat 
kelajagi uchun mas’uliyatni o ‘z zimmasiga olishi mumkin.
Ushbu qonunning e’tiborga molik jihati shundaki, «yangit-