Siydik ayirish organlarining rivojlanishi Oldingi buyrak Oraliq yoki birlamchi buyrak



Download 29,44 Kb.
bet1/16
Sana02.01.2022
Hajmi29,44 Kb.
#307512
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
Bog'liq
Mavzu siydik ayrish organlari rivojlanshi



Mavzu : Siydik ayrish organlarini taraqqiyoti

Reja:

  1. Siydik ayirish organlarining rivojlanishi

  2. Oldingi buyrak

  3. Oraliq yoki birlamchi buyrak 



Siydik ayirish organlarining rivojlanishi

Ayirish organlari filogenez rivojlanish davrida murakkablashib borgan. Bir hujayrali hayvonlarda maxsus ayirish organlari bo’lmaydi, moddalar almashinuvi natijasida hosil bo’lgan mahsulotlar (amyobada) butun tana orqali diffuz holda ajraladi. Bunday holatni gidralarda ham uchratish mumkin. Yuqoriroq darajada rivojlangan hayvonlarda (halqali chuvalchanglarda) maxsus ayirish organlari paydo bo’ladi. Ularning har qaysi segmentida bir juftdan voronka shaklidagi nefridiy paydo bo’lib, siydik suyuqligi shular yordamida ishlanib chiqadi. Bunday ayirish naychalari ektodermadan paydo bo’ladi va protonefrid deb ataladi. Bu naychalarning ichki qismida bir qancha tebranuvchi tukchalar bo’lib, ular ichkaridagi keraksiz suyuqliklarni tashqariga haydaydi. Bular bitta yoki bir qancha teshik bilan tashqariga ochiladi. Hayvon organizmi rivojlana borishi bilan ayirish organlari ham murakkablashadi va teshikchalar qo’shilib, hazm organining orqa qismida kloaka – cloaca teshigi hosil bo’ladi. Ayirish voronkalari o’rniga filtrlash apparati – buyrak tanachalari paydo bo’ladi. Filtrlash egri kanalchalari uzayadi, ularning soni ortadi. Erkak hayvonlarning egri kanalchalari siydikni olib ketuvchi umumiy kanalchalar bilan qisman qo’shilib, urug’ yo’lini hosil qiladi. Bunday o’zgarish natijasida yangi siydik ayirish kanalchalarida ham siydik yo’li hosil bo’ladi. Lansetniklarning ayirish organlari nefridiylardan tuzilgan bo’lsa ham mezodermadan kelib chiqqan. Bularda 100 juftga yaqin nefridiy kanalchalari bo’lib, ular jabra atrofida joylashadi. Nefridiylar yonida qon tomirlari tig’iz nur shaklida joylashib, birlamchi koptok hosil qiladi. Nefridiy kanalchalari urchish organlaridan ajralgan. Ayirish organlari hayvonot dunyosining rivojlanish bosqichlariga qarab o’zgarishi natijasida uch generasiyali buyrakka: oldingi buyrak, oraliq buyrak va doimiy buyrakka bo’lingan.



Oldingi buyrak - pronephros yoki bosh buyrak juda oddiy bo’lib, yuqori tuzilgan sut emizuvchilarda paydo bo’ladi va tez yo’qolib ketadi. Oldingi buyrak 3 – 4 juft tasmasimon buyrak kanalchalaridan iborat. Kanalcha voronkalari ro’parasida buyrak koptokchasi va tashqi buyrak tanachalari bo’ladi.


Download 29,44 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish