Sitorai Mohi-xosa
Sahifaning joriy versiyasi hali tajribali mualliflar
tomonidan
ko‘rib chiqilmagan va 2021-yil 16-martda ko‘rib chiqilgan
versiyadan
sezilarli darajada farq qilishi mumkin ; tekshiruvlar
8 ta tahrirni
talab qiladi .
Sitorai-Mohi-Xosa saroyi
[1]
( oʻzb
.
Sitorai Mohi Xossa Saroyi —
Yulduz va oy kabi saroy ) —
Buxoro amirining qishloq qarorgohi, 19-asr oxiri — 20-asr boshlarida qurilgan. Hozirda u
dekorativ va amaliy san'at muzeyiga ega.
Saroy eski va yangiga bo'lingan.
Saroyning dastlabki binolari (bu kungacha saqlanib qolmagan) 18-asrda, soʻngra
amir Seyid-
Abdul-Ahad-xon
davrida 19-asrning ikkinchi yarmida paydo boʻlgan.
Yangi majmua yevropacha uslubda qurilgan, lekin erkak va ayol qismlarga bo‘lingan, ichi
sharqona tarzda bezatilgan.
U Buxoroning soʻnggi amiri Mir
Sayid Olimxon
(1912-1920)
davrida qurilgan.
Amir saroyida xizmat qilgan Xasanjon Umarov, Abdullo G‘ofurov, Rahim Xayetov, Ibrohim
Hafizov, Karim Samadov, usto Jo‘ra, usto Xo‘jaqul, Shirin Murodov kabi o‘z
davrining mashhur
ustalari, jumladan, ikki rus muhandisi Margulis va Sakovich ishtirok etgan. saroy qurilishi.
Hozirda saroyda dekorativ-amaliy san'at muzeyi joylashgan.
Muzey 1927 yilda ochilgan boʻlib, 3 boʻlimdan iborat boʻlgan: “Oxirgi amirlar hayoti”, “Shahar
hunarmandchiligi”, “Buxoro inqilobi tarixi”. Muzeyni tashkil etishda birinchi oʻzbek
muzeyshunosi
Musajon Saidjonov
(1893-1937; “
xalq dushmani
” sifatida hibsga olingan va
otib tashlangan) faol ishtirok etgan.
1933-yilda “Sitorai moxi Xosa” Buxoro muzeyi filialiga
aylantirildi, tumanlararo oʻlkashunoslik
muzeyi maqomi berildi. Ko‘rgazma qayta ta’mirlandi va kengaytirildi. Ko'rgazmaning
namoyishi 1947 yilgacha davom etdi.
1948 yildan ekspozitsiya “Buxoro xalq amaliy sanʼati va sanʼati” deb atala boshlandi. Unga
“Buxoro monumental sanʼati”, “Amaliy sanʼat”, “Xalq musiqa sanʼati”, “Xattotlik va miniatyura
l)
Wikimedia Commons-dagi media fayllar
Sitorai Mohi Xosa saroyi tarixi
…
Muzey tarixi
…
sanʼati” va “Buxoroning qoʻshni qardosh davlatlar bilan madaniy aloqalari” boʻlimlari kiritilgan.
1954 yilda saroyda Butunittifoq
kasaba
uyushmalari
markaziy kengashining idoraviy dam
olish uyi ochildi , muzey butun saroy majmuasidan 9 ta asosiy zalga qisqartirildi. Ko'rgazma
"Xalq ijodiyoti muzeyi" deb nomlangan.
Hozirgi vaqtda saroy majmuasida
dekorativ-amaliy san'at muzeyi joylashgan va quyidagi
ekspozitsiyalar namoyish etilmoqda:
"Yozgi saroyning ichki qismi" (asosiy bino).
Bu yerda 19—20-asrlarga oid saroy mebellari, 14—20-asrlarga oid xitoy va yapon chinni
buyumlari, Rossiyadan saroy sanʼati buyumlari, mashhur buxorolik ustalarning zargarlik
buyumlari, zardoʻzlangan panno va koʻrpalar namoyish etilgan.
“XIX asr oxiri – XX asr boshlaridagi buxoroliklarning kiyimlari” (oktaedrik ayvon).
Saroyning zarhal naqshli liboslari, kamarlari, sharflari, poyabzallari kolleksiyasi taqdim etilgan.
“Buxoro viloyatining badiiy kashtachiligi va XIX asr oxiri – XX asr boshlaridagi uy
anjomlari”.
To‘plam tarkibi: “so‘zani” dekorativ pannolari, “joynamozi” namozxonlari, “taqiyapush” yostiqlari
uchun qoplamalar, “chimilik” naqshli pardalari.
Buxoro shahar aholisi uyining ichki qismidagi etnografik ko'rgazma.
Saroy bog‘ida ilmiy-ta’mirlash ishlari olib borildi, qal’a devori, ayvonlar, qadimiy o‘simlik va
hayvonot dunyosi qayta tiklandi.
1.
Geografik ensiklopedik lugʻat: Geografik nomlar / Ch. ed.
A. F. Tryoshnikov
. - 2-nashr,
qo'shimcha. - M .:
Sovet Entsiklopediyasi
, 1989. - S. 437. - 592 b. - 210 000 nusxa. -
ISBN
Xozirgi vaqt
…
Eslatmalar
…
Oxirgi marta 24 kun oldin Simba16
tomonidan tahrirlangan
5-85270-057-6
.
"Sitorai Mokhi Xossa" qo'llanmasi. - Buxoro, 1999. Jumaev Koryog'di
Manba —
https://ru.wikipedia.org/w/index.php?
title=Sitorai_Mohi-hosa&oldid=118783021
Adabiyot
Havolalar