Sitologiya va

2. Kurtaklanib ko‘payish
. ko‘p hujayralilardan chuchuk suv 
gidrasida kurtak hujayralar guruhidan iborat bo‘lib, kurtaklar ona 
organizm tanasi hisobiga oziqlanib, tez rivojlanadi. ularning uchi-
da paypaslagichlari va og‘iz teshigi paydo bo‘ladi. Yosh gidralar 
biroz o‘sgandan keyin ona organizmdan ajralib mustaqil yashay 
boshlaydi (33- rasm). 
34­ rasm.
O‘simliklarning vege-
tativ ko‘payishi:
1
7
5
6
3
2
4
8
Qulupnayning yer ustki o‘r­
malovchi poyalarining vegetativ 
ko‘payishi; 
Kartoshkaning tugunaklari 
(qora rangli kartoshka eski 
bo‘lib, o‘simlik undan unib 
chiqadi); 
Molodilo o‘simligining “ajra -
tuvchi kurtakchalar” yordamida 
ko‘payishi; 
Hilol o‘simligining ildizpoyasi; 
Piyoz gulidagi piyozchalar, 
piyozbosh va piyozboshchalar; 
G‘umay ildizpoyasi; 
Gulsafsar ildizpoyasi; 
Elodeyaning novdalardan 
ko‘payishi. 
8 
7 
5 
6 
4 
2 
3 
1 

---

106
oRGANIZMLARNING INDIVIDuAL RIVoJLANIShI - oNToGeNeZ
V Bo‘LIM
3. Bo‘linib ko‘payish. 
Ayrim ko‘p hujayrali organizmlarda 
jinssiz ko‘payish tanasining ikkiga yoki bo‘linishi (meduza, halqa-
li chuvalchanglar) yoki bir nechta bo‘laklarga bo‘linish yo‘li bilan 
(oq planariya, ignatanlilar) ipsimon suv o‘tlar (spirogira)da amalga 
oshadi. organizm bir necha qismlarga ajralgandan keyin, har bir 
qismidan alohida mustaqil organizm rivojlanadi.
4. Sporalar orqali ko‘payish
. Zamburug‘lar va sporali yuksak 
o‘simliklarning spora yordamida ko‘payishi ularning tabiatda keng 
tarqalishiga imkon yaratadi.