Sirdaryo viloyati Guliston shahar 16-umumiy o’rta ta’lim maktabining Informatikafani o’qituvchisi

a) davomatni aniqlash;

b) sinf va o’quvchilarning darsga tayyorgarligini tekshirish, darsga jalb etish;

II. O’tilgan va uyga berilgan mavzuni so’rash, takrorlash jarayoni va ajratilgan vaqt: 7 minut

uyga berilgan vazifani tekshirish

III. Yangi mavzu mazmunini tushuntirish jarayoni va ajratilgan vaqt: 10 minut

Biz kiritish va chiqarish operatorlari bilan tanishdik. Kiritish operatori yordamida ma’lumotlarni klaviatura orqali kiritish mumkin bo‘lsa, chiqarish operatori ma’lumotlarni ekranga chiqarar ekan. Ba’zan shunday masalalar uchraydiki, chiqarilishi lozim bo‘lgan ma’lumotlar ekranga sig‘may qoladi. Ba’zi masalalarning natijalarini esa keyinchalik foydalanish uchun saqlab qo‘yish lozim bo‘ladi. Bunday hollarda kerakli ma’lumotlarni fayl ko‘rinishida saqlash maqsadga muvofiq. Siz fayllar va ularning formatlari (matnli, grafik va hokazo) haqida yetarli ma’lumotga egasiz. Paskal dasturlash tili turli formatli fayllar bilan ishlash imkonini beradi.Paskalda fayllar bilan ishlash uchun maxsus fayl turdagi o‘zgaruvchilar(faylli o‘zgaruvchilar) kiritilgan.Faylli o‘zgaruvchilar orqali tashqi xotirada joylashgan fayllar ifodalanadi. Sonli o‘zgaruvchining qiymati son, satrli o‘zgaruvchining qiymati satr bo‘lgani kabi, faylli o‘zgaruvchining qiymati fayl bo‘ladi. Faylli o‘zgaruvchilar ham tavsiflanishi shart.

Biz quyida faqat matnli fayllar bilan ishlashni ko‘ramiz. Matnli fayllar har xil uzunlikdagi satrlardan iborat bo‘ladi. Bunda satr uzunligi 256 ta belgidan oshmasligi lozim.Matnli fayllarni ifodalovchi o‘zgaruvchilar Paskalning textxizmatchi so‘zi orqali tavsiflanadi. Masalan,