Sinfi uchun darslik

Gaplar so‘zlovchining his-hayajoni qo‘shilishi yoki qo‘-
shilmasligiga ko‘ra 
his-hayajonsiz gaplar 
va
 his-hayajon gap-
lar
ga
 
bo‘linadi.
His-hayajon ohangi bilan aytilgan darak, so‘roq, buyruq
shaklidagi gaplar his-hayajon gaplar sanaladi. M a s a l a n:
Ey Vatan! Polvonlaring bor bo
‘
lsin!
 
Uyg
‘
oq bo
‘
lsin! 
(Y. Eshbek)
His-hayajon gaplarda ko‘pincha 
qancha, naqadar, shunchalar,
qanday
 so‘zlari hamda undov so‘zlar ishtirok etadi yoki kesim
gapning oldida keladi. M a s a l a n: 
Oh, naqadar go
‘
zal ona
tabiat!
Yozuvda his-hayajon gaplar oxiriga undov (!) belgisi qo‘yiladi.
Agar so‘roq gap his-hayajon bilan aytilsa, oldin so‘roq belgisi,
undan so‘ng undov belgisi ishlatiladi. M a s a l a n: 
Chiqmaysizmi?!
108-mashq.
 
Matnni ovoz chiqarib o‘qing. His-hayajon gaplarning talaf-
fuzi va ohangiga e’tibor bering.
Shu payt Shohistaning bobosi kirib keldi:
– Bay-bay-bay! Bunday ajoyib gulni kim parvarishlab o‘stirdi-yu,
kim sovg‘a qildi senga? – deb so‘radi nabirasidan.