Sinf: IX fan: Jahon tarixi. Mavzu

Konstitutsiyaviy monarxiya
uchun kurash
Turkiya 1875- yilda qarzlar uchun yiliga 570 mln. frankdan ortiq foiz to’lashi lozim edi. Davlatning daromadi esa 380 mln. frankni tashkil etdi.
Turkiya qarzni to’lash u yoqda tursin ishlovchilarning ish haqini to’lashga ham qodir bo’lmay qoldi. Oqibatda, xalq ommasining turmush darajasi nihoyatda yomonlashdi. Ayni paytda, sulton hokimiyatini tugatish g’oyasi kuchaya bordi. Bu g’oya tashabbuskorlari «Yangi usmonliiar harakati» a’zolari edi. Harakatning «Ibrat» gazetasi ilg’or demokratik g’oyalar targ’ibotchisiga aylandi. Millatparvar ziyolilar ham bu harakatga qo’shildi.
Xalq qo’zg’oloni ulanii qo’rqitib yubordi. 1876- yilning 22- mayida Abdulaziz Shayx ul-lslom fatvosi bilan taxtdan tushirildi, Taxtga Murod V o’tqizildi. Biroq, ko’p o’tmay salomatligi tufayli u taxtdan tushirildi. Taxtni Abdulhamid II egalladi.
1876- yil 23- dekabrda Turkiyada Konstitutsiya e’lon qilindi. Unga ko’ra, mamlakatda ikki palatali parlament joriy etildi. Quyi palata Deputatlar palatasi deb, yuqori palata esa Senat deb ataldi. Konstitutsiya sultonga katta vakolatlar berdi. Fuqarolarning juda oz qismigina saylov huquqiga ega bo’ldi.
“Birlik va taraqqiyot” partiyasining