Sinf “a” “b”

Darsning borishi:
I. Tashkiliy qism:
1. O’quvchilar bilan salomlashish. 2. Sinfning darsga xozirligini nazorat qilish. 3. Davomatni anqlash.
II O’tilganlarni takrorlash

7. 
   Elektr toki inson hayoti uchun xavflimi?
   
8. 
   Kompyuter xonasida nimalar mumkin emas?
   
9. 
   Sanitariya-gigiyena talablari nima uchun kerak?
   

III. Yangi mavzuni tushuntirish:
Kompyuterda bajariladigan barcha amallarni umumlashtirgan holda, ularni uchta asosiy vazifalarga ajratishimiz mumkin: axborotlarni yig'ish (yaratish yoki kiritish), axborotlarni qayta ishlash (yoki o'zgartirish) va axborotlarni uzatish.
Ushbu vazifalarni amalga oshirish uchun axborotlar, dasturlar, ma'lumotlar kompyuter xotirasida o'ziga xos tartibda tashkil etiladi va saqlanadi.
Fayl —inglizcha so'z bo'lib, «hujjatlar jildi», «ma'lumotlar» ma'nosini anglatadi. Kundalik hayotimizda biz ma'lumotlarni ma'lum bir tartib va qoidalarga asosan tashkil etamiz va saqlaymiz. Masalan, sinfingizdagi har bir o'quvchi haqidagi ma'lumotlar alohida jildda saqlanadi (bitta jildda bir necha o'quvchi haqidagi ma'lumotlar aralashtirib yuborilmaydi). Xuddi shu kabi, sizning sinfingizdagi o'quvchilar haqidagi ma'lumotlar jamlangan jildlar ham boshqa sinf o'quv-chilarining jildlari bilan aralashtirib yuborilmaydi. Ma'lumotlar bunday qoida­larga asosan tartiblanishining asosiy maqsadi — kerakli ma'lumotlarni osonlik bilan qidirib topishdir.
Faylda saqlanayotgan ma'lumotlar matn, dastur, tasvir, film, musiqa va boshqalar bo'lishi mumkin.
Yuqorida ta'kidlaganimizdek, ma'lumotlar kompyuterning turli xotira qurilmalarida saqlanadi. Bunday xotira qurilmalariga CD va DVD disklar, qattiq disk, flesh disklar kiradi.
Fayllarni kompyuter xotirasida saqlash uchun ularga alohida nom beramiz. Buning asosiy sababi shundan iboratki, agarda har bir faylga alohida nom berilmasa, chalkashlik yuz beradi. Fayllarni yanada tartiblash uchun ularni mazmuniga ko'ra alohida papkalarga joylaymiz.
Kompyuterda fayllar yaratishingizdan avval o'zingizning papkangizni hosil qiling. Ushbu papkangizga yaratgan matnlaringiz, tasvirlaringiz, ovozli va video fayllaringizni saqlab boring.
Fayl — tashqi xotirada biror nom bilan saqlab qo'yilgan bar qanday ma'lumot.
Faylda saqlanayotgan ma'lumotlar matn, tasvir, film, musiqa, dastur yoki turli boshqa ma'lumotlar bo'lishi mumkin. Ular tashqi xotira hisoblanuvchi disketa, magnit tasma, qattiq disk, CD va DVD disklar, flesh-xotira kabi vosita-larda fayl ko'rinishida saqlanadi (1-rasm).

Har bir faylning nomi bo'lib, u 2 qismdan iborat: fayl nomi va lining kengaytmasi. Faylning kengaytmasi — faylda saqlangan ma'lumot qanday turdagi ma'lumot ekanligidan darak beradi. Faylning nomi 255 ta belgidan oshmasligi lozim. Fayl nomi va uning kengaytmasi nuqta bilan ajratilib yoziladi. Fayllarni ochish

Fayllarni quyidagi usullarning bin yordamida ochish mumkin:
«Sichqoncha» ko'rsatkichi faylni belgilab olgach, «sichqoncha»ning o'ng tugmasi bosiladi va hosil bo'lgan kontekst-menyudan Omupumb (Ochish) buyrug'i tan-lanadi (2-rasm).
«Sichqoncha» ko'rsatkichi bilan belgilangan fayl ustida chap tugmacha 2 marta tezda bosiladi.
Fayl «sichqoncha» ko'rsatkichi yordamida belgilab olingach, klaviaturaning Enter tugmasi bosiladi.