Sinf: 9 Fan: Biologiya Mavzu

Darsning borishi :


Tashkiliy qism: 1. Salomlashish.
2. Davomadini aniqlash.
3. Darsga tayyorgarlik ko’rish.


Uyga vazifani tekshirish: Konspektni tekshirish , savol-javob tariqasida uyga vazifani so’rash.


Yangi dars bayoni:Zamburug‘lar hujayrasi tarkibida plastidalari bo‘lmaydigan geterotrof organizmlardir. Ular qadimgi organizmlar hisoblanadi. Zamburug‘lar parazit va saprofit holda hayot kechiradi. Saprofitlar — o‘lik organik modda bilan oziqlanadigan organizmlar. Ba’zi birlari suvda yashaydi.
Zamburug‘larning 100 000 ga yaqin turi mavjud bo‘lib, quruqlikda juda keng tarqalgan. Ular suv o‘tlaridan xlorofillning yo‘qligi, bakteriyalardan esa yadroga ega bo‘lishi bilan farq qiladi. Zamburug‘larning vegetativ tanasi mitselliy deb atalib, u alohida ipchalar ya’ni gifalar yig‘indisidan tashkil topgan. Zamburug‘ mitselliysi oziq moddalarni butun yuzasi bilan shimib oladi. Mitselliyda spora hosil qiluvchi organlar hosil bo‘ladi. Ko‘payishi vegetativ, jinssiz va Vegetativ ko‘payish kurtaklanish yoki mitselliyning bo‘laklarga ajralishi, jinssiz ko‘payish esa har xil sporalar hosil qilish yo‘li bilan boradi.
Jinsiy ko‘payish tuban zamburug‘larda suv o‘tlarga o‘xshash, yuksak zamburug‘lar esa maxsus jinsiy organlarning qo‘shilishi, bir hujayra mahsulotining ikkinchisiga ko‘chib o‘tishi va yadrolarning juft-juft bo‘lib qo‘shilishi kabi uning tuzilishi va ko‘payish usuliga qarab zamburug’ tuban va yuksak zamburug‘larga bo‘linadi. Tuban zamburug‘lar mitselliysida to‘siqlar bo‘lmaydi, jinsiy ko‘payish suv o‘tlaridagidek boradi. Yuksak zamburug‘lar mitselliysi to‘siqli,
ya’ni ko‘p hujayrali bo‘ladi. achitqi zamburug‘i — haqiqiy mitselliysi bo‘lmay, tanasi alohida-alohida hujayralardan iborat. Hujayrasi bir yadroli, oval shaklda bo‘ladi. Bu zamburug‘ kurtaklanish yo‘li bilan ko‘payadi. Kurtaklanish natijasida hosil bo‘lgan yosh hujayralar uzilib ketmay zanjir hosil qiladi.