Sinf: 10-sinf Mavzu: Ilova oynasiga ma’lumot joylash mavzusiga oid amaliy mashg’ulot. Maqsad

Darsning blok sxemasi

1	Darsning tashkiliy qismi	3 minut
2	O’tilgan mavzuni so‘rash va mustahkamlash	5 minut
3	Yangi mavzuga zamin	5 minut
4.	Yangi mavzuni bayon etish	10 minut
5	Yangi mavzuni mustahkamlash	15 minut
6	Xulosa va baholash	5 minut
7	Uyga vazifa	2 minut

№

Darsning bosqichlari

Ajratilgan vaqt

K i r i s h.

“Ilm bir daraxt bo`lsa, odob uning mevasidir. Odobsiz kishi mevasiz daraxtga o`xshaydi. Yoshlikda zahmat chekib, ilm o`rgansang, kasb-hunar egallasang, qariganda rohat topasan”.

Darsning borishi:

1. 
   Tashkiliy qism.
   

1. 
   O‘quvchilar bilan salomlashish;
   
2. 
   O‘quvchilar davomatini aniqlash;
   
3. 
   O’quvchilarning darsga tayyorgarligini nazorat qilish;
   
4. 
   Baholash mezonlari.
   

2. O’tilgan mavzuni mustahkamlash.

1. 
   O`quvchilarni kichik guruhlarga “Do’stingni top ” metodi orqali bo’lish.
   

Bu o’yinda ba’zi o’quvchilarga kartochkalarda savollar bo’lsa,ba’zilarida javoblar bo’ladi, savolga javobi bor o’quvchi o’zaro tengdosh do’stlar hisoblanadi va shu tariqa o’yin davom ettirilib o’quvchilar juftlik guruhlarga bo’linadi. To’g’ri topilgan juftliklar kartochkalari ball sifatida guruh qo’lga kiritiladi.

1. 
   savol: Dasturlash tiliga asos solgan shaxs?
   

Javob: Ogasta Ada Bayron

2. 
   savol: Dasturlashning rivojlanish bosqichlari?
   

Javob: Mashina kodi, Assembler, Yuqori darajali tillar, Tuzilmaviy dasturlash, Obyektga yondoshgan va visual dasturlash, Umumlashgan dasturlash.

3. 
   savol: Delphining asosiy menyusi nechta?
   

Javob: 11 ta

4. 
   savol: Delphining komponentalar panelida nimalar joylashgan?
   

Javob: Uskunalar panelida ko’p ishlatiladigan buyruqlarining tugmalari joylashgan bo’lib, bu ularni asosiy menyuga kirmasdan ishlatish imkonini beradi.

5. 
   savol:Delphining ilova oynasida qanday vazifa bajariladi?
   

Javob: Delphining bosh oynasidan tashqari yana bir qancha oynalari bo’lib, ularning eng birinchisi forma oynasi deb ataladi?

6. 
   savol: Delphi ilovasini qanday usullar bilan ishga tushirish mumkin?
   

Javob: 1. Asosiy menyuning Run bo’limining Run bandi orqali.

2. 
   Uskunalar panelidagi tugmasini bosish.
   
3. 
   Klaviaturadagi F9 tugmasini bosish.
   

3. 
   Yangi mavzuga zamin. Fanga oid yangiliklarni so’rash.
   

Bilamizki hozir fan va tarraqqiyot asri. Yangiliklar inson hayotida keng ahamiyatga ega. Fanimizga oid yangiliklarni qay darajada bilishingizni bilib olamiz. Har bir yangilik uchun o’quvchiga kartochka beriladi.

1. 
   Label boshqarish obyekti va uning xossalari. Har qanday ilova qandaydir ma’lumotlarni foydalanuvchi uchun ilova oynasiga yoki boshqa usulda chiqarib berishi kerak. Buning uchun bir qator boshqarish obyektlari yaratilgan bo‘lib, ulardan eng soddasi Label (nishon, belgi, yozuv) obyektidir. Bu obyekt obyektlar panelining standart bo‘limida beshinchi bo‘lib joylashgan.
   

Bu obyekt ilova oynasi obyekti Formning ajdodi bo‘lgani uchun uning ko‘plab xossalarini meros qilib olgan. Masalan, Label obyektining Width
(kenglik), Height (balandlik), Left (chap), Top (yuqori)lar mos ravishda obyekt egallagan joyning kengligi, balandligi, undan oynaning chap va yuqori chegarasigacha bo‘lgan masofalarni aniqlaydi. Label ning asosiy xossasi Caption (Sarlavha) dir. U bu obyekt ekranga qanday matn satrini chiqarishini aniqlaydi.

2. 
   Label boshqarish obyekti xossalarini dasturda o‘zgartirish. Label obyektining ham boshqa obyektlar kabi o‘z nomi bo‘lib, u Name nomli xossasida saqlanadi. Bu xossadan obyektga va uning xossalariga murojaat qilganda foydalaniladi. Shu sababli, uni ilova ishlayotganida o‘zgartirish muammolar paydo qilishi mumkin. Obyektlarning Name xossasi faqat bu obyektlar ilova oynasiga qo‘yilayotgan paytda o‘zgartiriladi.
   

4. 
   Amaliy mashg’ulot.
   

1- Topshiriq. Yangi ilova yarating va uni 03_01 papkada saqlang.
Buning uchun quyidagi ketma- ketlikdagi amallarni bajaramiz.




'

‹

DELPHI7 DASTURINI ISHGA TUSHIRGANIMIZDAN KEYIN.

2- TOPSHIRIQ.1. ILOVAGA YETTITA LABEL VA BITTA BUTTON OBYEKTINI JOYLANG.

3- Topshiriq Labellardagi yozuvlarni xossasi yordamida mos ravishda 8, 10, 12, 14, 16, 20 va 24 ga o‘zgartiring.

4- Topshiriq. Button1 tugmani ikki marta bosib, uning protsedurasiga quyidagi operatorlarni kiriting:

Dastur ishlashi natijasida ekranda quyidagi natija hosil bo’ladi.

Dars davomida o’quvchilarga “ Yosh dasturchi” nominatsiyasi bo’yicha kurashayotgan o’quvchilar tanlab olinib mustaqil ish topshiriladi.

Mustaqil ish savoli: Yangi ilova yarating va uni 03_02 papkaga saqlang. Unga bittadan Label va Button obyektlarini joylang. Button tugmasi bosilganda har safar Label dagi yozuvning shrifti o‘lchami ikki birlikka oshsin:
Dars davomida o’quvchilarga beriladigan test savollaridan namunalar. Test.

1. 
   Obyektga mo’ljallangan dasturlash tillari to’g’ri keltirilgan javobni belgilang?
   
   1. 
      Paskal
      
   2. 
      Delphi
      
   3. 
      C++
      
   4. 
      Barcha javoblar to’g’ri
      
2. 
   Ilovalar yana qanday nomlar bilan yuritiladi?
   
   1. 
      Texnik ta’minot
      
   2. 
      Amaliy dasturlar
      
   3. 
      Dasturiy ta’minot
      
   4. 
      Drayverlar
      
3. 
   Dastur matnini kompyuter tushinadigan mashina kodiga o’girib beruvchi qurilma nima deb ataladi?
   
   1. 
      Translyator
      
   2. 
      Shina
      
   3. 
      Visual dasturlash
      
   4. 
      Assembler
      
4. 
   Mikroprosesorning buyruqlari yana qanday yuritiladi?
   
   1. 
      Mashina kodi
      
   2. 
      Assembler
      
   3. 
      Operatsion tizim
      
   4. 
      Umumlashgan dasturlar
      
5. 
   Tuzilmaviy dasturlash tili to’g’ri keltirilgan qatorni toping?
   
   1. 
      Turbo Paskal
      
   2. 
      Delphi
      
   3. 
      Java
      
   4. 
      C++
      
6. 
   Delphi nomi qayerdan olingan?
   
   1. 
      Odamning ismi
      
   2. 
      Faylasufning ismi
      
   3. 
      Misrdagi ibodatxona nomi
      
   4. 
      Yunonistondagi ibodatxona nomi
      
7. 
   Delphi dasturi interfeysi bo’limlari to’g’ri keltirilgan qatorni toping?
   
   1. 
      Uskunalar paneli, obyektlar brauzeri, obyektlar inspektori, dastur kodi oynasi, sarlavha satri, obyektlar paneli, ilova oynasi.
      
   2. 
      Obyektlar brauzeri, obyektlar inspektori, dastur kodi oynasi, sarlavha satri, obyektlar paneli, ilova oynasi, asosiy menyu.
      
   3. 
      Uskunalar paneli, obyektlar brauzeri, obyektlar inspektori, dastur kodi oynasi, sarlavha satri, obyektlar paneli, ilova oynasi, asosiy menyu
      
   4. 
      To’g’ri javob yo’q
      
8. 
   Delphi dasturining asosiy menyusi necha bo’limdan iborat?
   
   1. 
      9
      
   2. 
      10
      
   3. 
      11
      
   4. 
      13
      
9. 
   Object Tree View punkti qaysi menyuda joylashgan?
   
   1. 
      Projekt
      
   2. 
      View
      
   3. 
      Component
      
   4. 
      Save ass
      
10. 
    Delphida yaratilgan ilovalar qanday nomlanadi?
    
    1. 
       Save, save as…, save project as.., save all
       
    2. 
       Save
       
    3. 
       Save as.., save
       
    4. 
       Barcha javoblar to’g’ri
       

5. 
   O’quvchilarni baholash: O’quvchilarni berilgan savollarga bergan javobi va ishtirokiga qarab 5 ballik tizimda baholalanadi.
   

6. 
   Uyga vazifa: O’tilgan mavzularga oid test topshiriqlari.