«Симсиз алоқа» фанидан маъруза bтs1

• Ph.D. Ҳ.Х.Мадаминов

• МУҲАММАД АЛ-ХОРАЗМИЙ НОМИДАГИ ТОШКЕНТ АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ
• «Симсиз алоқа»
• фанидан маъруза

• BТS1

• BТS2

• BТS3

Режа

• 1. Радиочастоталарнинг таснифланиши.
• 2. Радиотўлқинларнинг умумий хоссалари.
• 3. УҚТ диапазоннинг ўзига хос хусусиятлари.
•  

• Мавзу: Радиотўлқинларнинг тарқалиши

• Дастлабки сигнал

• Тикланган сигнал

• Электромагнит сигнал

Барча алоқа тизимлари одатда узатиладиган алоҳида ёки гуруҳли сигнал билан модуляцияланган гармоник ЮЧ тебранишлар кўринишидаги (синусоидал) радиосигналларни ишлатади. Ҳар бир алоқа линиясига маълум полоса ажратилади. Ажратилган полосанинг ўрта частотаси узатувчи радиостанциянинг номинал частотаси дейилади. Халқаро радиоалоқа регламентига мувофиқ радиочастоталар 9 та дипазонларга бўлинган, уларда радиотўлқинларнинг тарқалиши шароитлари бир хил ва 4 дан 12 гача номерлар билан белгиланади.

• Барча алоқа тизимлари одатда узатиладиган алоҳида ёки гуруҳли сигнал билан модуляцияланган гармоник ЮЧ тебранишлар кўринишидаги (синусоидал) радиосигналларни ишлатади. Ҳар бир алоқа линиясига маълум полоса ажратилади. Ажратилган полосанинг ўрта частотаси узатувчи радиостанциянинг номинал частотаси дейилади. Халқаро радиоалоқа регламентига мувофиқ радиочастоталар 9 та дипазонларга бўлинган, уларда радиотўлқинларнинг тарқалиши шароитлари бир хил ва 4 дан 12 гача номерлар билан белгиланади.

• Радиочастоталарнинг таснифланиши

Частоталар	Тўлқин узунлик-лари	Тўлқин узунлигининг метрик номи	Частоталар диапазони номи	Тўлқинлар нимдиапазони
4 - 3...30 кГц	100...	Мириаметрли	Жуда паст ЖПЧ	Ўта узун (ЎУТ)
5 – 30...300 кГц	10...	Километрли	Паст ПЧ	Узун (УТ)
6 – 0,3..3 МГц	1км....	Гектометрли	Ўрта ЎЧ	Ўрта (ЎТ)
7 – 3...30 МГц	100...	Декаметрли	Юқори ЮЧ	Қисқа (ҚТ)
8 – 30... 300МГц	10...	Метрли	Ультра юқори УЮЧ	Ультра қисқа (УҚТ)
9 – 0,3...3 ГГц	1 дм	Дециметрли	Ўта юқори ЎЮЧ
10 – 3..30 ГГц	10...	Сантиметрли	Жуда юқори ЖЮЧ
11 – 30.. 300 Гц	10...	Миллиметрли
12 – 300... 3000 ГГц	1...	Децимиллиметрли

• Ҳар бир радиохизматга ўз диапазони оралиғи ёки қайд этилган частоталар ажратилган

• Радиотўлқинларнинг тарқалиши

• Ер усти ҳаракадаги алоқаси учун ажратилган айрим диапазонларни белгилаш

Атама	Частоталар дипазони	Тушунтириш
Қисқа тўлқинли диапазон (ҚТ)	2–30 МГц	Тарқалишнинг ўзига хос хусусиятлар туфайли асосан узоқ масофали алоқада қўлланилади
«Си-Би»	25.6–30.1 МГц	Хусусий шахслар алоқадан фойдаланиши мумкин бўлган фуқаро диапазони. Турли давлатларда бу оралиқда 40 дан 80 тагача қайта этилган частоталар (каналлар) ажратилган
«Low Band»	33–50 МГц	Ер усти ҳаракатдаги алоқаси диапазони
УҚТ	136–174 МГц	Энг кенг тарқалган ер усти ҳаракатдаги алоқаси диапазони
ДЦВ	400–512 МГц	Ер усти ҳаракатдаги алоқаси диапазони.