Sim va kabellarni iqtisodiy tok zichligi asosida aniqlash. Reja

3-masala. 1000 kVA transformator o‘rnatilgan korxona, podstansiyasi 10 kV kuchlaniShli havo liniyasi orqali ta’minlanadi. Oraliq masofasi 1 m bo‘lgan uchburchak Shaklida joylaShgan alyumin simdan tayyorlangan liniyaning uzunligi 2,5 km. Podstansiyaning yuklamasi (750+j650) kVA. KuchlaniSh yo‘qotiliShining ruxsat etilgan qiymati 4,5 %ga teng. Liniya kabelining ko‘ndalang kesim yuzasini toping.
EchiSh. KuchlaniSh yo‘qotiliShining ruxsat etilgan qiymati:

1 km liniyaning induktiv qarShiligi x₀=0,38 Om/km, reaktiv yuklama tufayli hosil bo‘lgan kuchlaniSh yo‘qotiliShini topamiz:

KuchlaniSh yo‘qotiliShining aktiv tarkibiy qismi:

kabelga kerak bo‘lgan kabelning ko‘ndalang kesim yuzasini aniqlaymiz:

Standartga yaqin: AASHv-16 kabelni tanlaymiz. Kabelning qarShiliklari: r₀=1,98 Om/km, x₀=0,39 Om/km. Tanlangan kabel bo‘yicha liniyadagi kuchlaniSh yo‘qotiliShi:

SHunday qilib, ΔU=430V< ΔU_rux=450V va tanlangan kabelning ko‘ndalang kesim yuzasi kuchlaniSh yo‘qotiliShining ruxsat etilgan qiymati Shartini qoniqtiradi. Tanlangan kabelni kesim yuzasini qiziSh Shartiga ko‘ra tekShiramiz. AASHv-16 sim uchun I_rux=105 A, liniyaning maksimal toki:

SHunday qilib, tanlangan kabelning ko‘ndalang kesim yuzasi qiziSh Shartini qoniqtiradi.
4-masala. 35/6 kV podstansiyasini ta’minlovchi 35 kV kuchlaniShli elektr uzatuvchi havo liniyasi simlarining kesim yuzasini aniqlang. Liniyaga AC markali simlar oraliq masofasi 3 m dan gorizontal osiSh mo‘ljallanmoqda. KuchlaniSh yo‘qotiliShining ruxsat etilgan qiymati 6%.
Liniyadagi ayrim uchastkalari simlarining ko‘ndalang kesim yuzasi, tokning iqtisodiy zichligi bir xil bo‘liShi uchun tanlaniShi kerak. Rasmda toklar (A)da quvvat koeffitsienti (cosφ) uchastkalar uzunligi (km) da ko‘rsatilgan.


6.5.9-rasm
EchiSh. KuchlaniSh yo‘qotiliShining ruxsat etilgan qiymati:
ΔU_rux=0,06∙35000=2100 V
1 km liniyaning x₀=0,38 Om/km induktiv qarShiligini qabul qilib, reaktiv yuklama tufayli undagi kuchlaniSh yo‘qotiliShini aniqlaymiz:

KuchlaniSh yo‘qotiliShini aktiv tarkibiy qismini topamiz:

Liniyadagi tok zichligini topamiz:

Uchastkalar uchun simning ko‘ndalang kesim yuzasini tanlaymiz:

Standart AC-95 sim uchun 1-ilovadagi 2-jadvaldan 1 km uzunlik qarShiliklari r₀₁=0,35 Om/km, x₀₁=0,397 Om/km va AC-50 uchun 1 km uzunlik qarShiliklari r₀₂=0,65 Om/km, x₀₂=0,418 Om/km ni tanlaymiz.
Tanlangan simning ko‘ndalang kesim yuzasida tarmoqdagi kuchlaniShning yo‘qotiliShi:

SHunday qilib, ΔU= <ΔU_rux=2100V va tanlangan simning ko‘ndalang kesim yuzasi ruxsat etilgan kuchlaniShning yo‘qotiliSh Shartini qoniqtiradi.
Tanlangan simning ko‘ndalang kesim yuzasini qiziSh Shartiga tekShiramiz, 1-ilovadagi 1-jadvaldan AC-95 sim uchun I_rux=330A>I₁=100A, AC-50 sim uchun I_rux=210A>I₂=60A.
SHunday qilib, tanlangan simning ko‘ndalang kesim yuzasi qiziSh Shartini ham qoniqtirdi.