Силлабус (syllabus) ни ишлаб чиқиш методикаси

2.Fonetik transkripsiya

• Tilda yozuvning turlari har xil amaliy yozuv, stenografiya, transkripsiya va boshqalar.
• Amaliy yozuvda tildagi tovushlarning asosiy ma’nosini ko‘rsatamiz, lekin uning talaffuzdagi hamma xususiyatlarini ko‘rsata olmaymiz.
• ot so‘zida "o (כ)" qisqa
• olam so‘zida esa "o (כ)" uzun.

Transliteratsiya

• Biror tilning yozma yodgorliklarini yoki ma’lum bir arab alifbosidagi yohud boshqa alifbodagi yodgorliklarni nashr etishda shu yodgorliklarning yozuv tizimini boshqa til yoki yodgorlik bosilayotgan xalqning mavjud yozuv tizimi orqali ifodalash transliteratsiya deb ataladi. Transliteratsiya biror yozuv harflari bilan yozilgan matnni boshqa bir yozuv harflari bilan almashtirish usulidir.
• (arabcha matn---> hozirgi yozuvda)
• eski o‘zbek yozuvi matni ----> hozirgi yozuvda)
• lotin yozuvi matni ----> hoz. yozuvda).

Transkripsiyada so‘zning tovush tarkibini, har bir tovushning talaffuzdagi xususiyatlarini bilish mumkin bo‘lgani qadar to‘la, o‘zidek berishga harakat qilinadi, ya’ni eshitilganidek yoziladi. Bu yozuv ilmiy maqsadda - biron shevaning til tomondan tekshirish uchun qo‘llaniladi. bunda o‘sha shevaning fonetik xususiyatlari hisobga olinadi.

• Transkripsiyada so‘zning tovush tarkibini, har bir tovushning talaffuzdagi xususiyatlarini bilish mumkin bo‘lgani qadar to‘la, o‘zidek berishga harakat qilinadi, ya’ni eshitilganidek yoziladi. Bu yozuv ilmiy maqsadda - biron shevaning til tomondan tekshirish uchun qo‘llaniladi. bunda o‘sha shevaning fonetik xususiyatlari hisobga olinadi.

Transkripsiyada quyidagilarga jiddiy e’tibor beriladi:

• Transkripsiyada quyidagilarga jiddiy e’tibor beriladi:
• 1. Har bir tovush bir belgi bilan ko‘rsatiladi, ya’ni adabiy tildagi kabi ikki tovushni bir belgi bilan ko‘rsatish amalda qo‘llanmaydi. Masalan, ya,yu,ya,yo. Bu harflar adabiy tilda qo‘llanadigan harflar, grafemalar hisoblanadi.
• 2. Bir belgi doim bir tovushni bildiradi. U adabiy tildagi kabi ikki belgi bir tovushni bildirmasligi kerak. Masalan: ng(n,) kabi:
• 3. Turli diakritik belgilar (qo‘shimcha belgilar) ham qo‘llaniladi. Bunday belgilar asosan ostki va ustki belgilardir, lekin ba’zan o‘rtada ham bo‘ladi. Masalan: olam, q, g‘, o, o‘, h va boshqalar.