Sifat analizining sestimalari Reja

Sifat analizi usullari

Sifat analizi — analitik kimyoning asosiy bo’limlaridan biri; analiz qilinayotgan modda yoki moddalar aralashmasidagi elementlar, radikallar, funksional guruxlar va birikmalarni kimyoviy, fizikkimyoviy, fizikaviy aniklash va identi -fikatsiyalash usullari majmui. Sifat analizining muhim tavsifli usullari: 1) o’ziga xoslik (selektivlik) — qidirilayotgan elementni boshqa element ishtirokida aniklash usuli va 2) sezgirlik — nihoyatda oz miqdordagi elementni, ya’ni bir tomchi (0,01—0,03 ml) eritmadagi elementni aniklash. Sifat analizining hozirgi usullarida sezgirlik 1 mkg ga boradi. Anorganik moddalarning klassik Sifat analizi "quruq" yoki "ho’l" usulda olib boriladi.

Analitik reaksiyalarni bajarishda, ishlatiladigan moddaning miqdoriga qarab, sifat analizi usullari Kimyoviy analiz ko'pincha yarimmikro usulda bajariladi, bunda reaktivlar kam sarflanib, kichik hajmli idishlardan foydalanish mumkin. Agar analiz to‘g‘ri bajarilgan bo‘lsa, yarimmikro usulda juda aniq natijalar olish mumkin. Shuning uchun moddalami sifat jihatdan kimyoviy analiz qilishga asosan yarimmikroanaliz (santigramm) usulidan foydalaniladi.

Analitik reaksiyalarni bajarishda, ishlatiladigan moddaning miqdoriga qarab, sifat analizi usullari 1955-yildan boshlab quyidagicha nomlanadigan bo‘ldi

Kimyoviy analiz ko'pincha yarimmikro usulda bajariladi, bunda reaktivlar kam sarflanib, kichik hajmli idishlardan foydalanish mumkin. Agar analiz to‘g‘ri bajarilgan bo‘lsa, yarimmikro usulda juda aniq natijalar olish mumkin. Shuning uchun moddalami sifat jihatdan kimyoviy analiz qilishga asosan yarimmikroanaliz (santigramm) usulidan foydalaniladi

Sifat analizida kationlarni klas-sifikatsiyalashning bir necha usullari (sxemalari) bor:

Vodorod sulfidli usul: bu metall sulfidlarining turlicha erishiga asoslangan.

Vodorod sulfidsiz usullar:

a) kislota-ishqorli

b) ammiak-fosfatli

s) atsetat-amidli va hokazo.

Keyingi yillarda sifat analizida kislota-ishqorli usul qo`llanilmoqda. Bu usul bo`yicha klassifikatsiyalashda kationlar 6 ta analitik guruhga bo`linadi.

Kationlarning kislota-asosli usul bo`yicha klassifikatsiyalash jadvali.

Sifat analizida tekshirilayotgan modda tarkibida qanday elementlar gruppasi va qanday ionlar bor-yo’qligi aniqlanadi. Masalan ammafosda N_2, P,H₂, O₂, elementlar yoki NH⁺₄,va H₂PO₄ ionlarning mavjudligi aniqlanadi.

Sifat analizida asosan almashinish reaktsiyasiga duch kelinadi. Ularning amalga oshishi bir qancha omillarga bog’liq. Reaktsiyani amalga oshiruvchi omillardan biri reaktsiya natijasida hosil bo’layotgan mahsulotlardan birining kam eruvchan bo’lishidir, masalan: AgNO₃ + NaCI = AgCI + NaNO₃