Ўсиб келаётган ёш авлод жисмоний тарбияси ва спортда инновацион технологиялар

АКАДЕМИК ЛИЦЕЙ ЎҚУВЧИЛАРИНИНГ ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ТАЪЛИМИ 
САМАРАДОРЛИГИНИ БАҲОЛАШ ТАЖРИБАСИ 
Тўхтаев Б., магистрант 
Бухоро давлат университети, Бухоро, Ўзбекистон 
 
Жисмоний тарбия дарсларида жисмоний сифатларни алоҳида баҳолаш амалиёти, шу 
жумладан тана аъзолари ҳаракатланиш имкониятларини баҳолашга доир методикалар ўзининг 
ахборотлилиги билан муҳим аҳамиятга эга. Жисмоний машқлар мажмуасини кема-кетликда 
тўғри бажариш орқали жисмоний сифатларни ривожлантириш компетенциясига оёқ 
ҳаракатланишидаги ўзаро мувофиқликни баҳолаш назорат машқи мисол бўлади [1,2]: 
1. Синалувчи оёғига R диаметрли халқа бириктириш. 
2. Полда бириктирилган зиг - заг шаклидаги (паралел чизиқлар орасида) - n масофа бўйлаб 
халқани теккизмасдан олиб ўтиш. Мазкур тест методикасида назорат машқни бажарилишига 
сарфланган вақт, йўл қўйилган хатолар баҳолаш мезонидир. 
Умуман олганда инсон ҳаракатларидаги мувофиқликни уч турдаги параметрлар 
таҳлилида фарқлаш мумкин (макон, вақт ва куч). Ҳар бир параметрлар асосида баҳолаш 
усуллари ўзаро ўхшашдир. Масалан: бир вақтнинг ўзида, макон, вақт ва куч таранглиги 
(кучайиш даражаси) параметрларида белгиланган топшириқни бажариш вақтида йўл қўйилган 
хатолар қайд этилади. Йўл қўйилган хатолар сони қанчалик кам бўлса, шунчалик синалувчида 
ҳаракат аниқлиги мукаммал ҳисобланади. 
Ҳаракатнинг вақт параметрида бажариш аниқлиги қуйидаги тарзда баҳоланади. Ўқувчи 
олдиндан белгиланган вақт интервалида бирон эркин ҳаракатни бажаради. Мисол 30 ёки 60 с 
давомида турган жойда юриш ёки тиззадан оёқларни баланд кўтариб югуриш, 5 ёки 10 с ичида 
турган
жойда сакраш ёки ўтириб-туриш (ўлчов - вақт, яъни ўқувчи томонидан вақтни субъектив 
ҳис қилиши билан белгиланади). Жадвалда ҳаракат бажарилишида сарфланган асосий вақтга 
(секундомер) нисбатан, вақтни ҳис этишдаги тахминий оғиш нормалари кўрсатилган [3]. 
Ўқувчиларни ҳаракат фаолиятидаги вақтни ҳис қилиш кўрсаткичлари 
Ҳаракатланиш мезони (сония) 

---