Shuningdek, 0 ‘zbekistonda fizika va texnikaning taraqqiyoti

v0 sin a  

g  (

vq

 sin а  У  

sin2  a

Jism ning  ko'tarilish  vaqti  uning  tushish  vaqtiga  teng  ekanligi 

20-  §  da  ko'rsatilgan  edi.  Shuning  uchun jism ning  uchish  vaqti

_ 

2

i

>0

 sin а

{ ~ 2t' ------- (61)

m unosabatdan topiladi.

Jism ning  uchish  uzoqligi  tenglikning  faqat  gorizontal  tashkil 

etuvchisiga  bog'liq.  Shuning  uchun  t  uchish  vaqtining  qiym atini 

(57)  ga x  ning  ifodasiga  keltirib  qo'yib, jism ning  uchish  uzoqligi  / 

ni  topish  m um kin:

87

---

, 

. 

2i>„ sin a  

i»n  • 

->

I -  vx  -1 -  v0 c o s a  • —------- = - ^ s in  

2

a .

g 

g

(6 2 )

Oxirgi  form uladan  ko'rinadiki,  boshlangMch tezlikning  m a ’lum 

qiym atida a  =   45° b o ‘lganda jism   eng uzoqqa borib tushadi.

Y uqoridagi  form ulalarning  ham m asi  jism  vakuum da  harakat 

qilgandagina  to ‘g ‘ri  boMadi.  Jism ning  havodagi  harakatiga  havo 

qarshiligi anchagina ta ’sir ko‘rsatadi.  Harakat vaqtida havo qarshiligi 

tufayli jismning tezligi kamayib boradi,  natijada trayektoriya parabola 

em as,  balki  m urakkab  egri  ch iziq d an   iborat  boMadi.