Шонли тарихимиздан маълумки, Мовароуннаҳрдан нафақат ислом цивилизацияси, балки жаҳон илм-фани тараққиётига беқиёс ҳисса қўшган кўплаб буюк шахслар етишиб чиққан ва самарали ижод қилган

I bosqich 


Himoyalanuvchi ob`ekt qiymatini  

aniqlash 

 


II bosqich 


Buzg‘unchining bo‘lishi mumkin bo‘lgan  

harakatlarini tahlil qilish 

 


III bosqich 


Axborotni himoyalash vositalarining  

ishonchliligini baholash 

 

5 

Axborot xavfsizligini ta‟minlash iyerarxiyasi 

Axborot xavfsizligi bo„yicha tadbirlar kompleksining asosini axborot 

himoyasining strategiyasi tashkil etishi lozim. Unda ishonchli himoya tizimini 
qurish uchun zaruriy maqsadlar, mezonlar, prinsiplar va muolajalar aniqlanadi.
Axborot himoyasi umumiy strategiyasining muhim xususiyati xavfsizlik 
tizimini taqiqlashdir. Ikkita asosiy yo„nalishni ajratish mumkin: 
• Himoya vositalarining tahlili; 
• Hujum bo„lganini aniqlash. 
Axborot xavfsizligini ta‟minlash iyerarxiyasidagi ikkinchi masala siyosatni 
aniqlashdir. Uning mazmuni eng ratsional vositalar va resurslar, ko„rilayotgan 
masala maqsadi va unga yondashishni tashkil etadi.
Bu hujjat matnni bir nechta sahifalaridan iborat bo„lib, tarmoq fizik 
arxitekturasini shakllantiradi, undagi axborot esa himoya mahsulotini tanlashni
aniqlaydi.
Axborot xavfsizligining siyosatini ishlab chiqishda, avvalo himoya qilinuvchi 
ob`ekt va uning vazifalari aniqlanadi. So„ngra dushmanning bu ob`ektga qiziqish 
darajasi, hujumning ehtimolli turlari va ko„riladigan zarar baholanadi. Nihoyat, 
mavjud qarshi ta‟sir vositalari yetarli himoyani ta‟minlamaydigan ob`ektning zaif 
joylari aniqlanadi.
Axborot xavfsizligi 
konsepsiyasi 
Davlat

(korxona) 

vazifalari
Ta‟minlash 

prinsiplari 

Maqsadlar
Milliy  

(korporativ) 

manfaatlari
Madadlash 

yo„llari 

Vositalar
Resurslar

Axborot  

xavfsizligi 
strategiyasi 
Axborot  

xavfsizligi 

siyosati 

6 
Odatda ko„p sonli foydalanuvchilarga ega bo„lgan korporativ kompyuter 

tarmoqlari uchun maxsus “Xavfsizlik siyosati” deb ataluvchi, tarmoqda ishlashni 

ma‟lum tartib va qoidalarga bo„ysindiruvchi (reglamentlovchi) hujjat tuziladi. 
Siyosat odatda ikki qismdan iborat bo„ladi: umumiy prinsiplar va 
ishlashning muayyan qoidalari. Umumiy prinsiplar Internetda xavfsizlikka 
yondashishni aniqlasa, qoidalar nima ruxsat etilishini va nima ruxsat etilmasligini 
belgilaydi. Qoidalar muayyan muolajalar va turli qo„llanmalar bilan to„ldirilishi 
mumkin.
Hozirgi kunda axborotni himoyalashning tashkiliy choralari, shuningdek 

dasturiy va texnik vositalar yetarli samara bermay qoldi. Shu bois, huquqiy, 

jumladan, jinoiy-huquqiy himoya vositalari xavfsizlikning qo„shimcha choralari 
sifatida yuzaga keldi. 
O‟zbekiston Respublikasining 2007 yil 25 dekabrdagi «Axborotlashtirish va 
ma‟lumotlar uzatish sohasida qonunga xilof harakatlar sodir etganlik uchun
javobgarlik kuchaytirilganligi munosabati bilan O‟zbekiston Respublikasining 
ayrim qonun hujjatlariga o„zgartish va qo„shimchalar kiritish to„g„risida»gi 
qonunga 

1
asosan O‟zbekiston Respublikasi JK va MJTKlariga o„zgartirishlar 

kiritildi va axborotlarni himoya qilish masalalari yanada mustahkamlandi. 
O‟zbekiston Respublikasi Prezidentining «Milliy axborot-kommunikatsiya 
tizimlarining kompyuter xafvsizligini ta‟minlash borasidagi qo„shimcha chora-
tadbirlar to„g„risida»gi 2005 yil 5 sentabr 167-sonli qaroriga muvofiq kompyuter 
va axborot texnologiyalarini rivojlantirish hamda joriy etish markazi 
«O‟zinfokom» huzurida «Kompyuter hodisalariga chora ko„rish xizmati» (UZ-
CERT) tashkil etilgan. 
UZ-CERT xizmati milliy axborot tizimlari va Internet resurslari 
foydalanuvchilarini xabardor qiladi. Bundan tashqari, guruh axborot tahdidlarini 
oldini olish bo„yicha maslahatlar va texnik yordam beruvchi yagona markazdir. 
Shunday qilib axborot texnologiyalarini, xususan, kompyuter tizimlarini 
kasbiy faoliyatda har qanday ko„rinishda qo„llash bilan bir qatorda axborot 
xavfsizligini ta‟minlash ishlariga ham alohida e‟tibor qaratish zarur.