Sherobod agrosanoat texnikumi

2-chizma. O`zbekiston Respublikasida statistikaning tashkil etilishi

Operativ-texnika hisobi korxona ishi ustidan operativ boshqarishni tashkil etish uchun xizmat qiladi. Korxona ma`muriyatini korxona va ayrim ishlab chiqarish bo`limlarining (ish joyi, tsex va hokazo) ishi va holati haqidagi ma`lumotlar bilan ta`minlab turish – bu hisobning asosiy vazifasidir. Operativ hisobga misol qilib ishchilarning ishga chiqishini qayd qiluvchi kundalik tabel’ hisobi, ish joylaria xom ashyo va materiallarning mavjudligi haqida kundalik hisob, mahsulotlarni ishlab chiqarish kundalik hisoblarni olish mumkin. Bu hisob ko`pincha natural o`lchov birliklarida olib boriladi.
Buxgalteriya hisobi korxonaning moddiy va pul resurslari harakatini hisobga oladi. U korxona mulkini qo`riqlashdagi muhim quroldir. Buxgalteriya hisobining xususiyati shundaki, u boshlang’ich hujjatlarga asoslanib, korxonaning moddiy va moliyaviy resurslaridagi har bir o`zgarishni pulda hisoblab, ikki yoqlama yozuv yo`li bilan hisobda qayd qiladi. Buxgalteriya hisobi korxonaning xo`jalik faoliyati natijalarini aniqlash va xo`jalik hisobini amalga oshirish uchun xizmat qiladi. Uning eng umumlashgan pirovard natijasi buxgalteriya balansidir.
Statistik hisob xalq xo`jaligi miqyosidagi hisob bo`lib, undagi sodirbo`ladigan hodisa va jarayonlarni umumlashtiradi va tegishli qonuniyatlarni aniqlaydi. U quyidagi tomonlari bilan yuqoridagi hisoblardan tubdan farq qiladi:

• 
  hisobga oladigan ob`ekti, qo`llanish doirasi, asosiy hisoblash operatsiyalari;
  
• 
  natijalarni rasmiylashtirish usullari.
  

Hisobning ob`ekti va vazifalari		Hisob turlari
	Operativ-texnika hisobi	Buxgalteriya hisobi	Statistika hisobi
Hisobga olinadigan	Korxona va ayrim ishlab chiqarish	Korxonaning moddiy va	Ommaviy ijtimoiy hodisa va narsalar
ob`ekt	bo`limlarining (ish joyi, tsex, bo`lim va hokazo) ishi va holati haqidagi ma`lumotlar	moliyaviy resurslari	to`plami.
Qo`llanish doirasi	Kundalik operativ boshqarishni tashkil qilish, joriy kuzatish va hokazo	Korxona faoliyatini tahlil qilish	Xalq xo`jaligini yaxlit o`rganish
Asosiy hisoblash operatsiyasi	Oddiy sanash	Ikki yoqlama yozish	Statistik kuzatish sifati, muhim belgilariga qarab guruhlarga ajratish, o`rtacha va nisbiy miqdorlarni hisoblash
Natijalarni rasmiylash- tirish usli	Jamlash	Balanslarni tuzish	Jadvallarga joylashtirish va grafiklarda tasvirlash