Shermuhammadova shahzodaning

Karpsimonlar turkumi.

Tana skeleti suyakdan iborat. Bu turkumning vakillari barcha suv havzalarida keng tarqalgan boʻlib, bir necha yuzlab turlarni oʻz ichiga oladi. Zog'ora baliq, Orol dengizi, Zarafshon, Amudaryo va Sirdaryo havzalarining daryo va koʻllarida uchraydigan moʻylov baliq; togʻ daryolari va soylarda tarqalgan qora baliq; Orol dengizi sohillarida, Sirdaryo, Amudaryo va Zarafshonning quyi oqimida yashaydigan moybaliq va oqcha baliq, shuningdek, Orol dengizi va unga quyiladigan daryolarda uchraydigan laqqa ham shu turkumga kiradi.

Panjaqanotlilar turkumi.

Panjaqanotlilar skeleti va suzgichlarining tuzilishi quruqlikda yashaydigan umurtqalilar oyoqlariga oʻxshab ketadi. Bu turkumning yagona vakili – latimeriya Hind okeanining Afrika sohili yaqinidan topilgan.

Oʻzbekiston hududidagi baliq turlari.

Hozirda O'zbekiston hududida 91 turdagi baliq mavjud. Ularning ba'zilari quyidagilar:

Turkum	Oila	Tur	Nomi
Cypriniformes	Cyprinidae	Abbottina rivularis	Amur false gudgeon
Cypriniformes	Cyprinidae	Abramis brama	Eastern bream
Acipenseriformes	Acipenseridae	Acipenser baerii
Acipenseriformes	Acipenseridae	Acipenser nudiventris	Spiny sturgeon
Acipenseriformes	Acipenseridae	Acipenser stellatus	Stellate sturgeon
Cypriniformes	Cyprinidae	Alburnoides bipunctatus	Riffle minnow
Cypriniformes	Cyprinidae	Alburnoides oblongus
Cypriniformes	Cyprinidae	Alburnoides taeniatus	Striped bystranka
Cypriniformes	Cyprinidae	Alburnus chalcoides
Cypriniformes	Cyprinidae	Aspiolucius esocinus	Pike asp
Esociformes	Esocidae	Esox lucius	Northern pike
Cyprinodontiformes	Poeciliidae	Gambusia affinis	Mosquitofish
Cyprinodontiformes	Poeciliidae	Gambusia holbrooki
Siluriformes	Sisoridae	Glyptosternon reticulatum	Turkestan catfish
Cypriniformes	Cyprinidae	Gobio gobio	Gudgeon
Perciformes	Percidae	Gymnocephalus cernua	Ruffe
Cypriniformes	Cyprinidae	Leuciscus lehmanni	Zeravshan dace
Cypriniformes	Cyprinidae	Luciobarbus brachycephalus	Turkestan barbel
Cypriniformes	Cyprinidae	Luciobarbus capito	Turkestan barbel
Perciformes	Odontobutidae	Micropercops cinctus

2009-yilda chop etilgan "Qizil Kitob"ga baliqlarning 18 turi kiritilgan. Ular:

1. 
   Orol bahrisi (bakra)
   
2. 
   Sirdaryo kurakburuni (filbuyin)
   
3. 
   Amudaryo kichik kurakburuni (toshbakra)
   
4. 
   Amudaryo katta kurakburuni
   
5. 
   Korakuz (oq sazan)
   
6. 
   Toshkent yuzasuzari
   
7. 
   Churtansifat oqqayrok (kalbaliq, churtanmarka)
   
8. 
   Orol mo’ylabdori (sugyon, suzanbaliq)
   
9. 
   Turkiston mo’ylabdori (shimbaliq)
   
10. 
    Parrak (nashtarkanot)
    
11. 
    Turkiston kukbo’yini (kukturta)
    
12. 
    Orol tikanagi
    
13. 
    Turkiston lakkachasi
    
14. 
    Orol sulaymonbalig’i
    
15. 
    Amudaryo gulbalig’i
    
16. 
    Orol sanchari (tikanbaliq, itbaliq)
    
17. 
    Chotqol shaytonbalig’i (toshbukasi)
    
18. 
    Turkiston shaytonbalig’i (toshbukasi).
    

Orol sulaymonbalig'i (Salmo trutta aralensis Berg, 1908) soni har doim kam bo'lgan. 30-yillarda Orol dengizida yiliga 10 dona atrofida ovlangan. Oxirgi marta 1937-yili tutilgan. Hozirga kelib yer yuzida qirilib ketgan. Orol bahrisi va Orol mo’ylabdori oxirgi 20 yil davomida Toshkent va Farg'ona hududida umuman uchratilinmagan. Quyidagi Orol dengizida yashagan turlar hozirda bu yerda umuman yo'q bo'lib ketgan:

• 
  Acipenser nudiventris Lovetzky, 1828 – Orol bahrisi
  
• 
  Pseudoscaphirhynchus kaufmanni (Bogdanow, 1874) – Amudaryo katta kurakburuni
  
• 
  Abramis sapa (Pallas, 1811) – Qorako'z
  
• 
  Barbus brachycephalus brachycephalus Kessler, 1872 – Orol mo'ylovdori
  
• 
  Barbus capito conocephalus Kessler, 1872 – Turkiston mo'ylovdori
  
• 
  Leuciscus idus oxianus (Kessler, 1877) – Turkiston lakkachasi
  
• 
  Pungitius platygaster aralensis Kessler, 1874 – Orol sanchari
  

Foydalanilgan adabiyotlar

1.Bogdanov O.P. Uzbekskiye jivotnыye (pozvonochnыye). Tashkent
«Uchitelь», 1983, str. 1-320.
2.Dadayev S. Zoologiya pozvonochnыx-Tashkent.TDPU-2000.
3 .Laxanov .Yu.L. Zoologiya pozvonochnыx (uchebnik dlya vuzov) Tashkent-2005 .111-136 str
4. Naumov. S.P. Zoologiya pozvonochno`x. Uchebnik
dlya studentov pedagogicheskix vuzov. M., «Prosveщeniye», 1982, 464 s.
5. Dadayev S. i Mavlonov O. "Zoologiya" - Tashkent. "Ekonomika - Finansы" - 2008g. S. 127-130.
6.Mavlonov O. Zoologiya. Uchebnik dlya obщeobrazovatelьnыx shkol. Tashkent , « Uzbekskaya entsiklopediya », 2013.
7. Mavlonov O. Zoologiya. Uchebnik dlya akademicheskix studentov._ _ _ Tashkent , « Uzbekskaya entsiklopediya », 2010. — 320 s. Informatsiya v Internete: