Схемотехника

SHIFRATOR VA DESHIFRATORLAR

SHIFRATOR

• Shifrator yoki koder deb, o`nlik, sakkizlik yoki o`n oltilik sanoq sistemasidagi kodlangan sonlarni ikkilik sanoq sistemasi kodiga aylantirib beruvchi kombinatsion mantiqiy qurilmadir.
• Shifrator m ta kirish va n ta chiqish ga ega . Agar shifrator n ta chiqishga ega bo`lsa, u holda uning kirishlar soni 2n dan oshib ketmasligi kerak.
• Misol uchun: chiqish = 3 ta; kirish = 8 ta.
• Agar shifrator 2n ta kirish va chiqishga ega bo`lsa u to`liq shifrator deb, 2n ta dan kam b`olsa to`liq bo`lmagan shifrator deb ataladi.

Shifratorning shartli belgilanishi

Shifratorning holatlar jadvalidan chiqishida mantiqiy “1” bо‘lgan holatlar uchun mantiqiy funksiyalarni yozish va ixchamlashtirish mumkin. Macalan; F3 uchun mantiqiy funksiya:

Mantiq algebraci qoida va qonunlariga binoan ixchamlashtirilgan F3 funksiya quyidagi ko‘rinishga ega:

.

Boshqa funksiyalar ham shu tartibda yoziladi:

;

.

F1, F2, F3 mantiqiy funksiyalardan foydalanib VA – EMAS mantiqiy elementlarda tuzilgan shifrator sxemasi

Deshifrator

• Deshifrator yoki decoder deb kodlarni ikkilik sanoq sistemasidan o`nlik sanoq sistemasiga aylantiruvchi kombinatsion mantiqiy qurilmadir.
• Deshifrator shifrator bajargan jarayonni teskarisini bajaradi. Agar m=2n mutanosiblik bajarilsa u tol`iq deshifrator, agar m<2n bajarilsa u holda to`liq bo`lmagan deshifrator deb aytiladi.

Deshifratorni shartli belgilanishi

Deshifratorning holatlar jadvali uchun mantiqiy funksiyalarni yozamiz:

Микрocxeма	Кириш- чиқишлар coни	Ўртача кeчикиш, нc	Манба кучланиши, В	Иcтeмoл қуввати, мWт	Бoшқарув кириш
К1500ИД170 К500ИД161 К500ИД162 К531ИД7П К531ИД14П К155ИД1 К155ИД10 К155ИД4 К555ИД4 К555ИД6 К555ИД10 К555ИД7 К155ИД3 К134ИД3 К134ИД6 К561ИД1 К176ИД1	2 3 – 8 3 – 8 3 – 8 3 – 8 2(2 – 4) 4 – 10 4 – 10 2 – 2 4 2 – 2 4 4 – 10 4 – 10 3 – 8 4 – 16 4 – 16 4 – 10 4 – 10 4 – 10	3 6 6 12 12 – – 32 28 27 27 31 35 70 350 580 350	-4,5 -5,2 -5,2 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 3…15 9	518 650 650 370 450 132 – 200 50 65 65 50 280 125 40 0,1 0,9	+ + + + + – – + + – – + + + – – –

Turli seriyalardagi deshifrator mikrocxemalarining parametrlari