Shaxsiy kompyuter arxitekturasi

Xalilov Xolbek
CAO013-1 – guruh
27 – variant
Qattiq magnitli disklar (vinchestr)


Qattiq magnitli disk (vinchester) yoki yupqa disk jamlovchilari ma’lumotlarni o‘qish va yozishni ta’minlaydi.
Qattiq disk kompyuterda ishlanadigan dasturlar va ma’lumotlarni doimiy saqlash uchun qo‘llaniladi. Ular Operatsion sistema dasturlari, tahrirlagichlar,dasturlash tizmlari, amaliy dasturlar, ma’lumotlar va hokazolar saqlanadi
Qattiq disklarning hajmi turlicha bo‘ladi:
IBM PC XT da - 20 Mbayt, IBM PC AT da - 40 Mbayt, 80386SX, 80386DX, 80486SX mikroprotsessorlari kompyuterlarida- 110-120 Mbaytgacha, 80486DX da 120-540,640,850, Mbaytgacha. Murakkab ishlar uchun 1-2 Gbaytli va undan ortiq hajmdagi qattiq disklar mavjud. Zarur xolatda qattiq diskni kattaroq hajmdagisiga almashtirish yoki bir necha diskdan foydalanish mumkin. Disketlar ma’lumotlarni bir kompyuterdan ikkinchisiga o‘tkazish va ma’lumotlarni saqlash uchun xizmat qiladi. Asosan 5,25 va 3,5 dyumli isketlardan foydalaniladi.
3,5 dyumli (89 mm) disketlar hajmi 0.72, 1.44, va 2.88 Mbayt. Ular ishonchli, chunki qattiq plastmas qobiq ichida joylashgan. Hozirgi kunda 3.5 dyumli disketlar ko‘proq tarqalgan.


5,25 dyumli disketlarni maxsus ximoya tirqishi bor, agar u bekitilsa , disketga ma’lumot yozish mumkin bo‘lmaydi. 3,5 dyumli disketlarda bu vazifani disket pastki chap qismida joylashgan maxsus tugmacha bajaradi.
360 Kbaytli disketa 2 intervalda bosilgan 200 betli ma’lumotni saqlash mumkin.
5,25 dyumli disketlarni ehtiyotlik bilan ishlatish lozim , ochik qismlariga qo‘l tekkizmaslik , maxsus konvertlarda saqlash zarur.Programmalar kundan-kunga murakkablashishi va hajmi oshishi bilan ularni saqlash uchun maxsus disklar yaratilishi zarurati tug‘ildi. Shuning uchun lazerli CD-ROM disklari yaratildi. Bu qurilma haqida yana to’xtalamiz.
Qattiq disklar uch turda bo’ladi: ichki qattiq disk, qattiq disk, katrij va qattiq disk paketi.
Flupy dikslar ingichka egiluvchan plastmassali disklardan foydalangan bir paytda, qattiq disklar biroz qalinroq, o’tkir uchli metallic qattiq disklardan foydlanadilar.
Qattiq disklar axborotni ancha tez saqlab qoladilar va tiklaydilar va katta sig’imga egadilar. Ular-sezgir qurilmadir. O’qish-yozish asoslari havoning 0.000001 qalinlikdagi dyumidadir. Shunchalik ingichkaki, tutun zarrasi, barmoq izi, chang yoki odamning sochi uchning talofatiga olib keladi. Uchning talafoti o’qish sathi- yozish uchi yoki uning sathidagi zarra magnitli diks sathi bilan aloqaga kirishganda sodir bo’ladi. Uchning talofati- qattiq diskning ishsiz bo’lib qolishi demakdir. Bu degani, diskdagi ayrim yoki barcha ma’lumotlar buziilb ketdi.
Ichki Qattiq disk.
Ichki qattiq disk qattiq disk sifatida mashhurdir, chunki u tizim modulining ichida joylashgan. Bundan dastur va katta ma’’lumotlar fayllarini saqlab qolish uchun foydlaniladi. Masalan, deyarli har bir mikrokompyuter o’zining amallari va Word, Excel singari bosh ilovalarni saqlab qolish uchun ichki qattiq diskidan foydlanadi. Ichki qattiq disk konteyner ichida muhrlangan bitta yoki bir nechta metal qattiq disklardan tashkil topgandir. Konteyner disklarni aylantiruvchi dvigatelni o’z ichiga oladi. Unda tanlov richagi, ma’lumotlarni yozib olish va ma’lumotlarni diskdan o’qib olish uchun qizil uchlar bo’ladi. Mikrokompyuterning tashqi tomonidan qaraganda, ichki qattiq disk tizimning SAV-faylidagi bosh panelining qismini eslatadi. Odatda, ichida 4 ta 3 ½-dyumlik oldinga va orqaga yurivchi richagli metallik qattiq disk bo’ladi.