Shaxsan bizning rekordimiz,ya'ni ushbu uslubni asoschisi Ayubxon A'zamovning rekordi I soatda 400ta so'z bo'lgan. Bu uslub suggestopediya uslubi orqali yodlangan. Bu uslub haqida sizga kechroq so'zlab beramiz. Lekin ushbu uslub hammada ham ishlayvermaydi, hozirda bu bo'yicha tadqiqotlar davom etmoqda.
Bunga sabab nima? Qanday qilib bu darajada yuqori tezlikda yodlash mumkin? Siri juda ham oddiy. Kurs boshida biz insonning o'ng tomon xotirasini ochamiz va uni rivojlantiramiz. Biznng miyamiz ikki bo'lingan: chap qism hamda o'ng qism. Chap taraf asosan Mantiqqa javob beradi, ya'ni raqamlar, matnlar; yozuvlarni yodlashga mo'ljallangan va u atiga lOoh xotira potensialiga ega. O'ng taraf bo'lsa, asosan emosiyalarga javob beradi . Bizda 5ta his-tuyg'u organi mavjud bu ko'rish, eshitish, tam bilish, hid sezish va his etishdir. O'ng qism 90% xotira potensialiga ega hisoblanadi. Undan E0% potensial tasavvurga tegishli" Mana sizga savol: sizda o'qigan kitobingiz yaxshiroq esda qoladimi yoki tomosha qilgan filmingizmi? Albatta, ko'rgan filmingiz. Siz uni detal-detallarigacha hamda epizod-epizodlarigacha eslab qola olasiz. Sabab? Film tomosha qilganda sizda altomatik tasawur ishlaydi va u hech qachon esdan chiqmaydi. Yosh bolalami xotirasini kuchli deyishadi. To'g'ri, sababi ular barcha ma'lumotlarni o'ng qism orqali, ya'ni tasawur orqali qabul qilishadi, shu sabab hamma narsani eslab qola olishadi. AtSuski, maktabga chiqgach, ulardagi ushbu tabiat in'omi so'na boshlaydi. O'ng taraf deyarli boshqa ishlatilmaydi. Barcha ma'lumot chap taraf orqali qabul qilina boshlaydi.
Shu bois, biz chang bosib yotgan o'ng tarafti changlarini artib, yaxshilab tozalaymiz va unga zaryad beramiz. O'ng tarafrri uyg'otish
uchun maxsus mashqlar mavjud. Bitta dars ichida o'ng taraf normal holatga kela boshlaydi. Ana shundan so'ng lug'at yodlash jarayoni ishga tushib ketadi.
Statistikaga muroj aat qilamiz. Olim larning hi so b -kito blari ga ko' ra : - 150ta so'z - Beginner darajasi, ya'ni odatiy suhbatlar uchun yetarli hisoblanadi: - 800ta so'z - Elementary darajasi, ya'ni chet elga borib, bemalol sayohat qilib, u yerdagi insonlar bilan suhbatlashish uchun yetarli; - 2000-3000ta so'z - Intermediate darajasi, ya'ni talaba darajasi hisoblanadi. Ushbu darajada siz bemalol gaplashishni boshlaysiz, bemalol yoza olasiz, bemalol kitoblar o'qiysiz, bemalol filmlarni tomosha qilib, tushunishingiz mumkin. IELTSdan 5,5 - 6 ball, CEFRdan B2 darajasini olishingiz mumkin;
5000{0ffita so'z boyligi - Advanced darajasi, ya'ni o'qituvchi darajasi. Har qanday o'qituvchi ushbu darajada bo'lishi shart hamda 5000ta so'z bilishi shart. Ushbu darajada IELTS 7,5 - 8 ball, CEFRdan C1 darajasini egallash mumkin; - 10.0001a so'z - Proliciency darajasi, ya'ni profbssorlar darajasi. Ushbu darajada siz bemalol ilmiy ishlar qila olasiz, dissertasiya yoza olasiz hamda ilmiy-texnik kitoblami o'qishingiz mumkin. IELTS 9 ball, C EFRd an C2 daralasini ol ishingiz mumkin.
Agar soatiga 300tadan so'z yodlashni boshlasan$2, atiga 20 soat ichida siz bemalol 600fta so'z yodlab, Advanced darajasini egallashingiz murnkin.
Qolaversa, bizda 15 daqiqada 80.000ta so'z yodlashtexnikasi mavjud bo'lib, siz katta miqdorda passiv lug'at boyligiga ega bo'lishingiz. mumkin.
Lug'at yodlash jarayoni 3 qismga bo'linadi: So'darni tanlab olish, ularni eslab qolish, ularni mustahkamlash.
So'zlarni tanlab olishingiz shart emas, eng muhim so'zlarni biz siz uchun allaqachontayyorlab qo'yganmiz.Eslab qolish jarayoni ham hal, u yuqoridagi texnika orqali bo'ladi. Mustahkamlash jarayoni esa eng muhimi. Sababi, so'zlami ishlata olish ko'nikmasi shu yerda paydo bo' ladi. Ushbu jarayon Grammatika bilan birgalikda mustahkamlanadi.
Deylik, siz 5000ta so'z yodladingiz, lekin ularni barchasini ham qo'llay olmaysiz. Ikki xil lug'at turi mavjud, passiv hamda aktiv. 5000ta so'mi siz tushunishingiz mumkin, lekin hammasini ham tarjimasini bilmaysiz. Undan 3000ta so'zni siz tarjimasini bilasiz va uni tarjima qila olasiz. Undan 1500ta so'zni siz qo'llay olasiz. Ayni shu so'zlar siming aktiv lug'atingiz hisoblanadi, qolgan 3500tasi shunchaki passiv hisoblanadi. Shu bois, mustahkamlash jarayoni juda muhim, ayni shu jarayonda barcha so'zlar aktivlashtiriladi. Ya'ni 5000ta aldiv lug'at boyligiga ega bo'lasiz.
Meta-ta'Iim
Meta-ta'lim o'tgan asrimizring 50 yillarida Yevropada paydo bo'lgan. Aslini olganela me;ta-ta'lim qa,dim da"vrlardan br-ryon ma.v}r{, le.kin rr hozirgidek nom qozonmagandi. Meta-ta'limni - ta'lim tizimidagi yangilik sifatida 50 yillarida tan olishdi.
Meta so'zi lotin tilidan olinganda, o'zbek tiliga ta4ima qilinganda "yordamchi" degan ma'noni anglatadi.
Ushbu so'zning ma'nosidan tushunarli bo'lsa kerak, meta-ta'lim ta'lim a-vni ca-vsidir tun bilan shus'u-lla-nma.vdi- va.'ni r-rshbr: ta.'lim tr-rri shuncha-ki -_-__-- -----o ta'1im j arayonini tezlashtirishga asoslangan.
Hozirda meta-ta'lim texnologiyalari dunyodagi barcha ta'lim te.xnologiyalari ichida 1 o'rinni egallayeli. Meta-ta'lim hozirda Yevropaning eng rivojlangan davlatlarida (Buyuk Britaniya, Fransiya, Germaniya, Italiya,Ispaniya va h.k.) hamda AQShda keng rivojlangan va rivojlanib bormoqda. Osiyo davlatlari esa bu sohada oqsab qolmoqda, faqatgina .lanrrhiv Koreva. Xitovninq avrim repionlari hamda Yanoniva davlatlarisa '-'------r/ -----1/ --1 ----J----e -'./ ----- - -e-------- - -'r ----./ -- --' --'---"-o-' ushbu yo'nalish endi-endi kirib kelmoqda. O'rta Osiyoga hali meta-ta'lim
kirib kelmadi. Bu degani O'zbekistonda meta-ta'lim ilk bor Toshkent shahrida o'z qanotlarini yozishni boshladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |