Shaxs shaxs haqida tushuncha

Шахсни изоҳлаш. Шахс психологиясининг предмети уни изоҳлашга нисбатан анчагина мураккаб характерга эга, чунки инсонлар хилма хил бўлганлиги боис ҳар хил вазиятларга қараб, ўзгариб турадилар. Шу сабабли шахсни тушунарли тилда изоҳлаш учун мос аниқлик ва изоҳга эга бўлиш лозим. Ўз навбатида шахсни мос тарзда изоҳлашга мос келадиган тилга ҳам эга бўлиш керак. Оқибатда шахсни ўрганишнинг ўзига хос принциплари ва баҳолаш воситалари-тестларни шакллантиришга олиб келди.
Психологияда шахсни тушунишда унинг характерловчи бир қатор тушунчаларни қўллашга олиб келди:

№	Сифатлар
	Ёқимли- жиззаки
	Тиришқоқ- мақта нчоқ
	Қувноқ -сурбет
	Талабчант-ҳукмрон
	Хавотирланувчан -иродали
	Қўзғалувчан-бетоқат
	Зийрак- беозор
	Инжиқ- некбин
	Ўзига ишонган - бардошли
	Жиддий- бўшанг
	Заҳарханда- сезгир
	Мулоқотманд-ҳокисор
	Сабр-бардошли-ишонувчан
	Эркин –қасоскор

1-жадвал. Шахсни баҳолаш сифатларининг намунаси
Юқорида келтирилган хусусиятларни мавжудлик ҳолати ва сизга ёқимлилиги, сиз эришишингиз зарур бўлганларини рўйхатини тузиш талаб этилади. Ушбу сифатларни ўқитувчи ёки ота-она мисолида ва реал баҳолашингиз мумкин бўлади. Ушбу тоифа сифатларнинг кенгайтирилган варианти 300 та сифатдан иборат ( Gough & Heilbrun , 1983 ) . Бу эса шахсни янада кенгроқ баҳолаш имкони беради.
Шахс психологиясида ўрганиладиган асосий муаммолардан бири шахс ривожланишини таҳлилидир. Шахс психологияда таҳлил қилишда унинг ҳаётининг барча босқичлари, онгсизлик таъсир кўрсатадими ёки болаликдан кейинги даврларда шахс сифатида ўзгариш юз берадими? Ушбу тарздаги саволларга жавоб излаш зарур бўлади.
Мазкур масалаларни шахс психологиясининг методологик масалаларидан ҳал этиш учун қатор шахс назарияларни кўриб чиқиш зарур бўлади.
Шахсни ўрганишга доир ёндашувларнинг ҳар бир муаммонинг ўзига хос бошқотирма сифатида унинг ҳал этишга эътибор қаратганликларини гувоҳи бўламиз.
Ҳаттоки, айрим ёндашувларни ўрганиш эса ўнлаб йилларни тақозо этади. Шахс психологияси эса мазкур масалаларга жавоб топишга интилади.