Shaxs ekzistensial psixologiyasi

Shveysariyalik Merard Boss ishlari:

• Shveysariyalik Merard Boss ishlari:
• “Seksual perverziyalarning ahamiyati va tarkibi” (1949),
• “Psixosomatik tibbiyotga kirish” (1954),
• “Tushlarning tahlili” (1953),
• “Psixoanaliz va Daisen analiz” (1957).
• Bu ishlar yangi ekzistensial terapiyaning asosini rivojlantirishga xizmat qilishga qaratilgan bo‘lsada, -dazayn-analiz (dasein analys) Binsvanger analiziga yaqin bo‘lsada, ko‘pchilik darajada freyd konsepsiyasiga o‘xshab ketardi.

Binsvanger va Boss fikricha, inson hayotida hech qanday sabab - oqibatga asoslangan munosabatlar yo‘q. Asosan, xulq-atvorning ketma-ketligi mavjud bo‘lib, bu ketma-ketlik orqali sababiylikni keltirib chiqarib bo‘lmaydi.

• Binsvanger va Boss fikricha, inson hayotida hech qanday sabab - oqibatga asoslangan munosabatlar yo‘q. Asosan, xulq-atvorning ketma-ketligi mavjud bo‘lib, bu ketma-ketlik orqali sababiylikni keltirib chiqarib bo‘lmaydi.
• Binsvanger va Boss talqinidagi ekzistensial psixologiya kauzallikni rad etgan holda, positivizm, determinizm va materializmni ham inkor qiladi.

Ular fikricha psixologiya boshqa fanlarga o‘xshamaydi va ular kabi model asosida qurilishi kerak emas.

• Ular fikricha psixologiya boshqa fanlarga o‘xshamaydi va ular kabi model asosida qurilishi kerak emas.
• U o‘z metodini (fenomenologiya) va tushunchalarini (hayotdagi mavjudlik, mavjuslik moduslari, erkinlik, ma’suliyat, aylanish, transendensiya, makoniylik, temporallik va b.q. ) talab qiladi.
• Bu tadqiqotchilar har qanday psixologik nazariyalarga salbiy munosabatda bo‘lganlar, zero, nazariya ostida doim u yoki bu faraz yotadi, mazkur olimlar uchun esa inson tomondan his qilingan, uning boshidan o‘tgan va anglab yetilgan hodisalar haqiqiydir, ilmiy farazlar emas.

Olimlar nuqtai nazariga ko‘ra, insonlar bilan buyum kabi munosabatda bo‘lganda, ular ham o‘zlarini ega bo‘lish, nazorat qilish, forma berish, ishlatish mumkin bo‘lgan buyum deb hisoblay boshlashadi.

• Olimlar nuqtai nazariga ko‘ra, insonlar bilan buyum kabi munosabatda bo‘lganda, ular ham o‘zlarini ega bo‘lish, nazorat qilish, forma berish, ishlatish mumkin bo‘lgan buyum deb hisoblay boshlashadi.
• Natijada bunday insonlar haqiqiy inson hayotini yashab o‘tishga qodir bo‘lmay qoladilar.
• Inson o‘z hatti-harakati uchun erkin va ma’suldir.
• Boss aytadiki, erk - bu insonlar ega bo‘lgan nimadir emas, bu shundoq ham mavjud hodisa.