Shaxs ekzistensial psixologiyasi

Ekzistensiya – bu insonni o‘zini oldindan berilgan reja orqali emas, balki mustaqil, o‘zining xususiy ichki dunyosini kashf qiladigan insoniy “Men”i hisoblanadi.

• Ekzistensiya – bu insonni o‘zini oldindan berilgan reja orqali emas, balki mustaqil, o‘zining xususiy ichki dunyosini kashf qiladigan insoniy “Men”i hisoblanadi.
• SHaxs ekzistensiyasi tushunchasi “Men”ning boshqalar bilan muloqoti asosida vujudga keladigan o‘z-o‘zini loyihalash, o‘z-o‘zini integratsiyalash, o‘z-o‘zini refleksiyalash jarayoni sifatida tushuniladi.
• Alohida inson mavjudligining noyobligi, vaqt va makon alohida momentining mavjudligidadir.

Ekzistensiya (mavjudlik) – bu bema’ni (maqsadsiz, zavq-shavqsiz) hayot emas, statistikmas, balki dinamaik jarayondir.

• Ekzistensiya (mavjudlik) – bu bema’ni (maqsadsiz, zavq-shavqsiz) hayot emas, statistikmas, balki dinamaik jarayondir.
• Autentlik – o‘zida bo‘lish (bыt soboy) ozodligi (murakkab ekstremal vaziyatlarda).

Gumanistik ekzistensional orientatsiya quyidagi yo‘nalishlarda aks etadi:

Gumanistik ekzistensional orientatsiya quyidagi yo‘nalishlarda aks etadi:

• Gumanistik psixologiya: Abraxam Maslou (1908-1970);
• Ekzistensional yondashuv: Rollo Mey (1909-1994);
• SHaxsga markazlashgan yondashuv: Karl Rodjers (1902-1987);
• Logoterapiya, mazmun nazariyasi: Viktor Frankl (1905-1997)

Ekzistensional psixologiyaning g‘oyalari:

• Ekzistensional psixologiyaning g‘oyalari:
• Insonning erkin irodasi unga doimiy rivojlanishda bo‘lishga yordam beradi;
• O‘z ichki dunyosini bilish- shaxsning asosiy ehtiyojidir;
• O‘z o‘limini anglash va bu haqiqatni qabul qilish – shaxsda mavjud bo‘lgan ijodkorlikni ochish uchun kuchli resursdir;
• Ekzistensional xavotir - mazmunsiz, deb hisoblangan borlikdan xususiy noyob mazmunni qidirish mexanizmini ishga tushiradi.

Ekzistensializmning tamoyillari:

• Ekzistensializmning tamoyillari:
• 1. Insonga muvofiq holda uning mavjudligi uning mohiyatidan oldin keladi. Inson o‘zini o‘zi inson qiladi. U o‘zining mohiyatini butun hayoti davomida kashf qila boradi.
• 2. Inson borlig‘i - bu erkin yashash tarzidir. Erkinlik bu “ruh erkinligi” emas, “tanlov erkinligi”dir. Ko’pincha insonlar o‘zlarini erkinligini anglashdan qochib, chinakamiga “hayotda boshqariladigan” tarzda yashashni ma’qul ko‘radilar.
• 3. Insonning mavjudligi o‘ziga mas’uliyatni qamrab oladi: nafaqat o‘zi uchun, balki atrofdagilar uchun, erkinlikka interpritatsiya qilingan dunyo yaxlitdir: qanday harakat qilishga qaror qabul qila turib inson ham hayotga ham o‘ziga u yoki bu xususiyatli inson bo‘lishni tanlaydi.
• 4. Vaqtinchalik va tugallangan mavjudlik. Inson mavjudligi – o‘limga murojat qiladigan borliqdir.