Sharqiy Yevropa mamlakatlari turizm iqtisodiyoti Valiyev Hasan

Vengriya davlatining turizm iqtisodiyoti

Sharqiy Yevropada iqtisodiy va siyosiy barqaror mamlakat hisoblanadi. Iqtisodiy reforma dasturini mamlakat 1969 yildan o‘tkaza boshladi va bu yo‘nalishda qo‘shni sotsialstik mamlakatlarga nisbatan siljishlar bir muncha yuqoriroq bo‘ldi.
1989 yilda Vengriya turizm sanoati yaxshi yo‘lga qo‘yilgan va Chexoslovakiyadan keyin 2-o‘rinda turar edi. Mamlakat turistik markaz sifatida chexlar. polyaklar va Sharqiy Germaniyaliklar oldida katta mavqega ega edi. Vengriya turizmi g‘arbiy mamlakatlar turistlarini.ayniqsa. Avstriya hamda g‘arbiy Germaniyaliklarni o‘ziga ko‘proq jalb qiladi. 1988 yilda Vengriyaga 17.9 million turistlar tashrif buyurgan bo‘lsa. ularning 30% ni r ivojlangan Yevropamamlakatlari turistlari tashkil qilgan edi. 1989 yildagi revalyutsiyadan keyin chet eldan tashrif
buyuruvchi mehmonlar soni birmuncha o‘sdi va 1990 yilda umumiy turistlar soni 37.6 million kishiga yetdi. Mehmonlarning asosiy qismini Avstriya. Germaniya va Ruminiya fuqarolari
tashkil qilgan edi.
1985-1990 yillarda Vengriyaning dunyo turistik markazlariga chiqish hajmi ikki barobarga ko‘paydi. Ammo keyingi yillarda bu ko‘rsatgich pasaya boshladi. 1990 yildan boshlab Venger hukumati tomonidan o‘tkazilgan valyuta nazorati siyosatining kuchayishi turizm 65 sanoatining rivojlanishiga o‘z ta‘sirini ko‘rsatdi. Ushbu davrda chet el turistlarining bu yurtga
bo‘ladigan sayohatlari tahminan ikki marotabaga kamaydi. 1990 yilda Vengriyaga 37.6 mln.turistlar tashrif buyurgan bo‘lsa. valyuta nazorati siyosatini kuchaytirish natijasida 2000 yil mamlakatga 15.6 mln. turistlar tashrif buyurdi. lekin oldingi yillarga nisbatan o‘sish sur‘ati 8.1% ni tashkil qiladi.

Polsha davlatining turizm iqtisodiyoti

Pol‘sha Sharqiy Yevropa hududida eng ko‘p aholiga ega bo‘lgan davlat. Uning aholisi38.0 mln. kishini tashkil qiladi. Pol‘sha yuqori texnologiyali iqtisodiy jihatdan rivojlanganmamlakat. ammo turizm infratuzilmasi kam rivojlangan qoloq mamlakatlar qatoriga kiradi. Sotsialistik lagerning tarqalishiga qadar Pol‘sha boshqa mamlakatlar turizm bozorining to‘ldiruvchi asosiy hududi bo‘lib hisoblanar edi. Chunki 1970 yillarda ham polyaklar erkin sayohat qilish xuquqiga ega edilar. 1989 yilda mamlakatga kirish va mamlakatdan chiqish turizmi ancha rivojlandi. Ammo mamlakatning iqtisodiy muammolari turizmning rivojlanishiga xalal berdi. Sayohatchilar miqdori 1990 yilda 22 mln. kishini tashkil qilgan bo‘lsa. 1991 yilda 20.8 mln. kishiga tushdi. SHuni ham inobatga olish kerakki. mamlakatdan chuquvchilarning aksariyati savdo-sotiq yoki
chet davlatlarda ishlash maqsadida chiqishar edi. Ikkinchi tomondan. 1991 yilda 80% ni tashkil qilgan inflyatsiyaning yuqori pog‘onasi mamlakatni xalqaro turizm uchun nisbatan arzon bo‘lishiga olib keldi. SHu sababli chet el turistlari soni sustlik bilan bo‘lsa-da. ortib bordi. 1990 yilda ularning soni 3.4 mln. kishini tashkil qilgan bo‘lsa. 1991 yilda 3.8 million kishini. 1992
yilda 4.0 mln. kishini. 2000 yilda 17.4 mln. kishini tashkil qildi. Keyingi yillarda Pol‘sha mamlakatiga kirish va chiqish tarkibida katta o‘zgarishlar kuzatildi. Pol‘sha tabiiy madaniy
resurslarga boy mamlakat. Ulardan mamlakat turizmini rivojlantirishda foydalanish mumkin.
Mamlakatda g‘arb mamlakatlari talabiga javob beruvchi otellarning kamligi hamda chet el
mehmonlarining aksariyat hollarda o‘z qarindoshlari va do‘stlarinikida joylashishi mamlakat
turizm sanoatining kam rivojlanganligidan dalolat beradi.