Sharq va G`arb mamlakatlarining o`rta asrlar madaniyatida dinning ustuvorligi

^ G`arbiy Yevropadagi dastlabki universitetlar 11 asrda paydo bo`lgan. Universitet – lotincha «majmua» ma`nosini ham anglatadi. Atama umumiylik ma`nosini berib, unda turli sohalar birlashtirilganligi aks etadi. Bu vaqtga kelib bilimlar hajmi shu darajada ediki, endi ularni o`zlashtirish, ko`paytirish va saqlash uchun bu bilimlar majmuasini ayrim qismlarini yillar davomida o`rganish zarur edi. Jamiyatda ma`lum sohalar uchun mutaxasislar, masalan, huquqshunoslar, shifokoralar, o`qituvchilar tayyorlash uchun maxsus ta`lim tizimi tashkil qilish zaruriyati tug`ildi. Ilmiy darajalar (bakalavr, magistr, doktor) tizimi, umumiy va maxsus fanlarni uzviylikda o`qitish tartiblari ham o`sha davrlarda yaratilib, to bugungi kungacha takomillashib borgan. Darajalarning taqsimlanishi o`z navbatida universitet bosqichlarining paydo bo`lishiga olib keldi. Ko`pchilik universitetlarda ilohiyot, huquqshunoslik va tibbiyot fakul`tetlari ochilib, ularda ta`lim 10 yil va undan ham ko`proq davom etardi. Shuningdek, G`arbiy Yevropa universitetlari o`ziga xos madaniyat makoni bo`lib ham xizmat qildi. Bunda barcha universitetlarda ta`lim umumiy (G`arbiy Yevropa uchun) – lotin tilida olib borilishi etakchi omil bo`ldi. Universitet diplomlarini xalqaro miqyosda tan olish an`anasi ham o`rta asrlarda paydo bo`lgan. Bakalavr, magistr, doktor kabi darajalar tabaqalanishi universitet ta`limining ko`p bosqichlariga mos kelar edi. Ta`limning birinchi bosqichi 7 ta fanni oz ichiga olgan ikki davradan iborat edi:

1- davra – trivium (grammatika, notiqlik, mantiq);