Sharq tillari

KELISHI 
 
21 dan boshlab 99 gacha bo‟lgan sonlarda birlik sonlar o‟nliklar bilan [vov] 
"ٝ"bog‟lovchisi vositasida bog‟lanadi va uch kelishikda turlanadi [isnani] 
ٕب٘صا
muannas jinsda [isnatani] ٕبز٘صا(ikki) so‟zidan tashqari . 11 dan 99 gacha sanoq 
sonlarning 3 sonidan boshlab birligi sanalmishning jinsiga teskari jinsda, 1 va 2 
sonlarining jinsi esa sanalmishning jinsi bilan bir xil jinsda bo‟ladi. Sanalmish 
birlik sonda, noaniq holatda va jinsda bo‟ladi. Sanalmish birlik sonda, noaniq 
holatda va tushum kelishigida keladi:
21 dan 99 gacha bo‟lgan sanoq sonlarning sanalmish bilan kelishi:
Tarjima va tarnskipsiya 
Sanalmish muannas jinsda 
bo‟lsa 
Tarjima va transkripsiya 
Sanalmish 
muzakkar 
jinsdsa bo‟lsa 

---

145 
21ta toliba-vahidatun va 
i‟shruna tolibatan 
خجُبٛ ٕٝوْػ ٝ حلؽ اٝ 
21ta 
tolib-vahidun 
va 
i‟shruna toliban 
بجُبٛ ٕٝوْػ ٝ لؽاٝ 
22ta toliba-isnnatani va 
i‟shruna tolibatan 
خجُبٛ ٕٝوْػ ٝ ٕبز٘صا 
22ta tolib-isnnani va ishruna 
toliban 
بجُبٛ ٕٝوْػ ٝ ٕب٘صا 
34 ta toliba-a‟rba‟un va 
i‟shruna tolibatan 
ص ٝ غثها
خجُبٛ ٕٞصلا
34 ta tolib-a‟rba‟atun va 
i‟shruna toliban 
بجُبٛ ٕٞصلاص ٝ خؼثها 
65 ta toliba-xomsun va 
sittuna tolibatan 
خجُبٛ ٕٞزٍ ٝ ٌٔف 
65 ta tolib-xomsatun va 
sittuna toliban 
بجُبٛ ٕٞزٍٝ خَٔف 
90 ta toliba- tis‟una 
tolibatan 
خجُبٛ ٕٞؼَر 
90 ta tolib-tis‟una toliban 
بجُبٛ ٕٞؼَر 
99 ta toliba-tis‟un va 
tis‟una tolibatan 
خجُبٛ ٕٞؼَر ٝ غَر 
99 ta tolib -tis‟atun va tisuna 
toliban 
بجُبٛ ٕٞؼَر ٝ خؼَر 
“Yuz” mazmuni jinsi o‟zgarmaydigan "خئبٓ" [mi‟atun] so‟zi bilan ifodalanadi. 
Ushbu so‟zning ikkilik sondagi ko‟rinishi ikki yuzni ifodalaydi: ikki yuz
[mi‟atani]-
ٕبزئبٓ soni “yuzliklar” mazmunida, ya‟ni ko‟plik sonda ham, shu 
shakl bilan ishlatiladi. 
300 dan 900 gacha bo‟lgan yaxlit yuzliklarni 3 dan 10 gacha bo‟lgan sonlarning 
sanalmish bilan kelishi qoidasi boyicha hosil qilinadi.Bunda "خئٓا" [mi‟atun] so‟zi 
sanalmish bo‟lib keladi: 
To‟rt yuz-[a‟rba‟u mi‟atin] 
غثها
) خئبٓ
yoki خئبٔؼثها ) 
Uch yuz- [salasu mi‟atin] 
خئبٓ سلاص (yoki
خئبٔصلاص ) 
Yuzliklarning sanalmishi esa ulardan keyin 
ٚ٤ُا فبٚٓ [muzofun ilayhi]-ya‟ni 
unga izofa bo‟llib kelib, birlik son, noaniq holat va qaratqich kelishigida qo‟yiladi, 
300 sonidan boshlab ular bilan izofa zanjiri hosil qiladi: 
Tarjima va tarnskipsiya Sanalmish 
muannas 
jinsda bo‟lsa 
Tarjima va 
transkripsiya 
Sanalmish 
muzakkar 
jinsdsa bo‟lsa 

---

146 
100 ta gazeta-mi‟atu 
jaridatin 
حل٣وع خئبٓ 
100ta 
kitob-mi‟atu 
kitabin 
ةبزً خئبٓ 
200 ta gazeta-mi‟ata 
jaridatin 
حل٣وع بزئبٓ 
200ta 
kitob-mi‟ata 
kitabin 
ةبزً بزئبٓ 
400ta 
gazeta-a‟rba‟u 
mi‟ati jaridatin 
حل٣وع خئبٓ غثها 
400ta 
kitob-arba‟u 
mi‟ati kitabin 
ةبزً خئبٓ غثها 
“Ming” mazmuni muzakkar jinsdagi " قُا "
) فلاآ ( [alfun] (ko‟plikda. alafun) 
so‟zi bilan ifodalanadi. Ushbu so‟zning ikkilik sondagi ko‟rinishi ikki mingni 
ifodalaydi: 
Ikki ming-[alfani]-
ٕبلُا
Minglik sonlar va ular bilan kelgan sanalmish “100” soniga ta‟alliqli bo‟lgan 
qoidalar bo‟yicha keladi: 
Tarjima va tarnskipsiya Sanalmish 
muannas 
jinsda bo‟lsa 
Tarjima va transkripsiya 
Sanalmish muzakkar 
jinsdsa bo‟lsa 
1000ta 
gazeta-alfu 
jaridatin 
حل٣وع قُا 
1000ta kitob-alfu kitabin 
ةبزً قُا 
2000ta 
gazeta-alfa 
jaridatin 
حل٣وع بلُا 
2000ta kitob-alfa kitabin 
ةبزً بلُا
3000ta gazeta-salasatu 
alafi jaridatin 
حل٣وع فلاآ سلاص 
3000ta 
kitob-salasatu 
alafi kitabin 
ةبزً فلاآ سلاص 
Yuzlik va mingliklar bilan bir yoki ikki sonlari quyidagicha keladi: 
1001ta 
gazeta-alfu 
jaridatin va jaridatun 
حل٣وع ٝ حل٣وع قُا 
101 
ta 
kitob-mi‟atu 
kitabin va kitabun 
ةبزً ٝ ةبزً خئبٓ 
1002 
ta 
gazeta-alfe 
jaridatin va jaridatani 
ٕبرل٣وع ٝ حل٣وع قُا 
102 
ta 
kitob-mi‟atu 
kitabin va kitabani 
ٕبثبزً ٝ ةبزً خئبٓ 

---

147 
Yuzlik va mingliklar bilan birlik va o‟nliklar ham kelsa, sanalmishni eng 
oxirgi sanoq son boshqaradi: 
105 ta gazeta-[mi‟atu va xomsu jaroida]- لئاوع ٌٔف ٝ خئبٓ 
1317 ta kursi-[alfun va salasu mi‟atin va sab‟ata a‟shara kursiyan] 
ب٤ٍوً وْػ خؼجٍ ٝ خئبٔصلاص ٝ قُا 
50053 ta kitob-[xomsuna alfan va salasatun va xomsuna kitaban] 
بثبزً َٕٞٔف ٝ خصلاص ٝ بلُا َٕٞٔف 
Yuz ming-[mi‟atu alfin]-
قُا خئبٓ
Ikki yuz ming-[ mi‟ata alfin]
قُا بزئبٓ
Million-[alfu alfin] قُا قُا (yoki ko‟p. malayin
ٖ٤٣لآ )
Milliard-[milliyarun] هب٤ِٓ (yoki ko‟p. millyarotun
داهب٤ِٓ )
kabi sonlar ham ishlatiladi. Sanalmish ular bilan yuqoridagi qoidalar asosida 
keladi. 
Mashq. Yozing, o‟qing va tarjima qiling.