Sharq tillari



Download 3,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/168
Sana21.04.2022
Hajmi3,91 Mb.
#570123
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   168
Bog'liq
MAЖМУА-2012-

٨
ٍُٞؼَك .
هٞ ٤ ؿ 
g‟ayratli; 
rashkli 
هٞ َ ع 
jasur 
٩
 َُٕلاْؼَك .
٠َِْؼَك
(mua
n.)
 
ٕ لا َ ً 
 
 ًَ
 ٍْ
 َُ
ٟ 
dangasa 
ٕب ػ ٞ ع 
٠ ػ ٞ ع 
och qolgan 
١١
 ََُؼْكأ .
 ُءَلاْؼَك
(mua
n.)
 
م ه ىأ 
ءب ه ه ى 
ko‟k; 
zangori 
ُ و ٛ أ 
ءب ّ و ٛ 
garang 
Субстантивация. 
Sifat ega, kesim va gapning boshqa bo‟laklari vazifasini bajarib kelishi 
jarayonida substantivatsiya (otga aylanish) hodisasiga uchraydi. Masalan, , 
, , ,
kabi kishi ismlari tub sifatlarning, , kabi atoqli otlar esa orttirma daraja sifatlarning 
otga aylanishi natijasida hosil bo‟lgan. Substantivatsiya hodisasi sifatdoshlar bilan ham ro‟y 
beradi. Buni biz o‟z payti kelganida tushuntirib o‟tamiz. 


72 
Gapda sifat moslashgan (sifatlovchi) aniqlovchi, ega yoki ismiy kesim vazifasida 
keladi. 
Sifatlarning muannas jins shakli so‟z oxiriga ح \t\ harfini qo‟shib yasaladi.9-
vazndan yasaladigan sifatlar jinslarda o‟zgarmaydi.2-vazndan yasalgan 
sifatlarning muannas jinsi 
ءلاؼك\fa‟lau\, masalan;
ءاؤؽ\hamro‟u\-
qizil (muannas).10-vazning muannas jinsi ٢ِؼك \fa‟la\ 
vaznidan 
yasaladi,masalan; ٢ػٞع\jav‟a\-ochqolgan(muannas) 
َ٤ؼك\fa‟ilun\ vazni sifat yasovchi eng k‟op ishlatiladigan vazndir.U sifatdoshning 
majhul nisbat ma‟nosini beradi.Masalan;
َ٤زه \qotilun\ 
٢ِزه(qotla ko‟plikda)-qtl 
qilingan,
ؼ٣وع \jarihun\ ٢ؽوع(jarha ko‟plikda)-yarador. 
َػبك\fa‟ilun\ vaznidan nafaqat 1-bobning aniq darajadagi sifatdoshlari, balki 
sifatlar ham yasaladi.Masalan; كهبث\baridun\-sovuq 
٘ٓبؽ\hamizun\-nordon. 
َؼكا /af ‟alu\ vaznidagi sifatlar rang yoki jismoniy kamchilikni ifoda etadi. 
٘٤ثا\abyazu 
ءبٚ٤ث(\bayzo u\ muannasda)-oq,
طاوػا \a‟roju\,ءبعوػ (\a‟rja- u 
muannasda)-cho‟loq.Taqqoslolvchi sifatning ma‟nosini ham beradi وجًا\akbaru\- 
eng katta. 
خُبؼك\fa‟alatun\,َ٤ؼك\fai‟lun\,ٍٞؼك\fu‟ulun\, 
ٍبؼك\fa‟alun\vaznlari 
ma‟noni 
kuchaytirib berish uchun beradi.Masalan; ىبؾٙ \zohhakun\- ko‟p kuluvchi, 
ن٣لٕ\siddiqun\-har doyim to‟g‟ri gapiruvchi,
خٓلاػ \a‟llamatun\-olim. 
Sifatlar ega, kesimning o‟rniga o‟tib va sekinlik bilan o‟zining ma‟nosini 
yo‟qotib, sifatdoshga o‟xshab otlashadi va otniing ma‟nosini beradi. Masalan;
ٖ٤ٓا\amin\-ishonchli sifati (sekretar) kotib, saqlovchi, qarab turuvchi, mudir 
ma‟nolarini ham ifodalaydi.Otlashgan sifatdosh va sifatlarga bir qator muannas va 
muzakkar jinslarining atoqli otlari kiradi: 
َٓبً\kamil\, خِٓبً\kamilatun\,كٞٔؾٓ
\mahmudun\, 
ؾٓ
ٔ
ٞ
حك
\mahmudatun\,
َ٤ٔع\jamilun\,خِ٤ٔع\jamilatun\,هكبه\qodirun\,هٞلؿ\g‟ofurun\,هبجع\jabbarun\, ًبجػ
\a‟bbasun\ vahokazolar. 

Download 3,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   168




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish